Proces przygotowania oraz budowy lądowej farmy wiatrowej jest wieloetapowy i wiąże się z opracowaniem licznych dokumentów oraz uzyskaniem różnych decyzji administracyjnych. Inwestor musi przy tym ściśle współpracować ze specjalistami z wielu dziedzin, w tym z zakresu budownictwa.
Najważniejsze etapy budowy lądowej farmy wiatrowej obejmują:
- wytypowanie terenu;
- pozyskanie tytułu prawnego do gruntu;
- uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dalej: p.z.p.);
- uzyskanie warunków przyłączenia do sieci, ostatecznej decyzji środowiskowej i decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej;
- uzyskanie pozwolenia na budowę;
- budowę farmy wiatrowej;
- uzyskanie pozwolenia na jej użytkowanie.
W artykule przedstawiono typowy proces, jaki musi przejść inwestor. Niektóre czynności lub dokumenty mogą się różnić w zależności od specyfiki i wielkości inwestycji czy terenu, na którym jest budowana farma, albo terminu jej realizacji, a także ze względu na zmiany przepisów.
Fot. © Martin Mecnarowski – stock.adobe.com
Czy elektrownia wiatrowa jest budowlą?
Zgodnie z art. 2 pkt 1 Ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych [1] (dalej: u.i.z.e.w.) elektrownia wiatrowa składa się z części budowlanej, stanowiącej budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane [2] (dalej: p.b.), oraz urządzeń technicznych, w tym elementów technicznych.
Budowlą są m.in. części budowlane urządzeń technicznych (np. elektrowni wiatrowych i morskich turbin wiatrowych) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia (art. 3 pkt 3 p.b.). Elementami technicznymi elektrowni wiatrowej (niebędącymi budowlą) są z kolei: wirnik z zespołem łopat, zespół przeniesienia napędu, generator prądotwórczy, układy sterowania oraz zespół gondoli wraz z mocowaniem i mechanizmem obrotu (art. 2 pkt 2 u.i.z.e.w.).
Pojęciem farmy wiatrowej (które nie zostało zdefiniowane w przepisach) w praktyce określa się często całość inwestycji: wszystkie elektrownie wiatrowe (turbiny), place manewrowe i montażowe, drogi dojazdowe, przyłącza, stacje transformatorowe wraz z pozostałą infrastrukturą techniczną, energetyczną, elektroenergetyczną itp.
>>> Baltic Power – pierwsza farma wiatrowa na polskim Bałtyku
>>> Elektrownia wiatrowa Mierzyn
>>> Miejska Górka – największa farma wiatrowa TAURONA
Pozwolenie na budowę lądowej farmy wiatrowej – wytypowanie terenu
Przygotowanie inwestycji zaczyna się od wstępnego wytypowania lokalizacji farmy wiatrowej. Na tym etapie powinno się uwzględnić m.in.:
- wymogi środowiskowe (np. występowanie gatunków chronionych),
- uwarunkowania terenowe (np. ukształtowanie),
- wymagania techniczne i technologiczne oraz wymagania producentów i dostawców elektrowni wiatrowych (jeśli są znane na tym etapie),
- uwarunkowania geologiczne,
- obecność obszarów ochrony konserwatorskiej i archeologicznej,
- uwarunkowania wynikające z przepisów prawa.
Do tych ostatnich należą wymagania dotyczące odległości elektrowni wiatrowych od zabudowy, form ochrony przyrody i linii elektroenergetycznych, m.in.:
- minimalna odległość od zabudowy mieszkalnej, która nie może być mniejsza niż 700 m (art. 4 w zw. z art. 2 pkt 3 u.i.z.e.w.);
- minimalna odległość od sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć (art. 4a w zw. z art. 2 pkt 3 u.i.z.e.w.);
- zakaz lokalizacji elektrowni wiatrowych na terenach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000 oraz minimalna odległość od parków narodowych i rezerwatów przyrody (art. 4c w zw. z art. 2 pkt 3 u.i.z.e.w.).
W dalszej części artykułu:
Wytypowanie terenu cd.
Tytuł prawny
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego czy decyzja o warunkach zabudowy
Przyłączenie do sieci
Decyzja środowiskowa
Wyłączenie z produkcji rolnej
Pozwolenie na budowę lądowej farmy wiatrowej
Pozwolenie na użytkowanie
>>> Cały artykuł dostępny jest w numerze 7-8/2025 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
>>> Dla członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa miesięcznik jest dostępny w portalu członkowskim >>
Agata Kościuk
radca prawny, Kancelaria Radcy Prawnego Agata Kościuk
Literatura
1. Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 317 ze zm.).
2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 418).