Obowiązek raportowania wpływu przedsiębiorstw na środowisko czy „zielone” regulacje prawne wpływają dziś na działanie sektora budowlanego – również proces projektowy i dobór materiałów budowlanych czy urządzeń elektrycznych w ramach inwestycji. Inwestorzy motywowani m.in. przez prawodawcę dążą bowiem do minimalizacji w swojej działalności śladu węglowego i zmniejszenia zużycia surowców poprzez wdrażanie gospodarki o obiegu zamkniętym. I choć łączy się to z wieloma wyzwaniami, to równocześnie – w perspektywie długoterminowej – stanowi drogę do budowania konkurencyjności na rynku. Na przykładzie nowego rozwiązania – opraw oświetleniowych TRILUX wykonanych w 100% z plastiku z drugiego obiegu – pokazujemy możliwość budowania zamkniętej pętli procesów w ramach wznoszenia lub modernizacji budynków.
W grudniu 2024 r. w Polsce zakończono implementację dyrektywy CSRD, zobowiązującej przedsiębiorstwa do raportowania efektów ich działań w obszarach ESG, czyli środowiskowych, społecznych i zarządczych. Obecnie obowiązek dotyczy części podmiotów, ale sukcesywnie w kolejnych latach będzie rozszerzany również na mniejsze firmy1. W ramach jednolitych standardów raportowania (Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju, ESRS) zobowiązano je m.in. do ujawniania sposobu wykorzystania zasobów oraz gospodarki o obiegu zamkniętym. Przedsiębiorstwa ustalają też cele redukcji emisji – zgodne z Porozumieniem Paryskim. A wszystko to po to, żeby do 2050 r. – a w przypadku niektórych przedsiębiorstw nawet wcześniej – osiągnąć neutralność klimatyczną, jak zakłada Unia Europejska.
Warto przy tym zaznaczyć, że nie tylko raportowanie ESG wpływa na sposób projektowania i wznoszenia budynków wykorzystywanych w działalności przez przedsiębiorstwa z różnych sektorów. Są to również ekoustawy m.in. podnoszące normy w zakresie efektywności energetycznej i motywujące do wykorzystywania produktów o niskiej emisji CO₂, np. pochodzących z recyklingu. W ostatnim czasie UE przedstawiła również „Kompas Konkurencyjności”, w którym stawiając za cel promowanie europejskiej gospodarki na tle światowym, wskazuje się na obszary ją wspierające, m.in. ustawę o gospodarce o obiegu zamkniętym promującą recykling, zmniejszającą zależność od surowców i stymulującą regenerację2.
– Sprostanie wyzwaniom dyrektywy o raportowaniu CSRD oraz innego rodzaju ‹‹zielonych›› regulacji stanowi dla przedsiębiorstw zarówno wyzwanie, jak i szansę – w szerszej perspektywie czasowej – na budowanie konkurencyjności na rynku. W tym kontekście wykorzystanie w ramach działań inwestycyjnych produktów z drugiego obiegu oraz implementowanie bardziej efektywnych technologii w szeroko rozumianej branży budowlanej naturalnie wpisuje się we wdrażanie przez inwestorów gospodarki o obiegu zamkniętym – mówi Wioleta Gąska, Project Manager w TRILUX, zaangażowana w obszar zrównoważonego rozwoju.
Nie tylko niskoemisyjny beton czy stal z recyklingu
Rosnące wymagania na rynku budowlanym oraz wzrost świadomości interesariuszy w kwestii zużywanych materiałów wpływają na zmiany technologiczne w produkcji materiałów wykorzystywanych podczas wznoszenia i modernizacji budynków. Często w tym kontekście wspomina się o niskoemisyjnym betonie lub stali z recyklingu. Tymczasem również na rynku oświetleniowym są projektowane i wytwarzane rozwiązania wpisujące się w gospodarkę cyrkularną i minimalizujące emisję CO₂.
Od plastikowej butelki do oprawy oświetleniowej
Oprawy oświetleniowe, które w 100% są wykonane z plastiku pochodzącego z drugiego obiegu, pojawiły się w portfolio firmy TRILUX w ramach linii Aragon i Oleveon. Żeby zachować cechy opraw – m.in. ich wydajność, jakość światła czy wytrzymałość – do poszczególnych elementów oprawy, np. dyfuzora czy obudowy, wykorzystuje się surowce różnego pochodzenia, choć wszystkie materiały pochodzą z recyklingu. I tak na przykład, dyfuzor jest wytwarzany z odpadów poprzemysłowych PC z produkcji motoryzacyjnej i elektroniki użytkowej, takich jak reflektory lub szkło ekranowe, które zostały posortowane podczas produkcji. Ten poliwęglan wysokiej jakości jest podstawą właściwości optycznych dyfuzorów do zamkniętych opraw oświetleniowych. Z kolei w przypadku obudowy oprawy oświetleniowej spółka wykorzystuje tak zwany materiał poużytkowy z zebranych i rozdrobnionych zielonych butelek PC.
Polecamy również: Planowanie oświetlenia w metodyce BIM – „na tapecie” metoda przyszłości
– Świadomość inwestorów rośnie i coraz częściej zwracają oni uwagę na pochodzenie materiałów wykorzystywanych do budowy swojej infrastruktury, np. magazynów czy fabryk. Obserwujemy rynek i poszukujemy możliwości zminimalizowania przez produkty oświetleniowe śladu węglowego oraz ograniczania zużycia zasobów. Dlatego nasza hiszpańska spółka zależna Zalux przeprowadziła testy materiałowe, produkcyjne i produktowe, na bazie których produkowane są oprawy oświetleniowe wykonane z plastiku pochodzącego z recyklingu. W projekcie istotna była nie tylko teoretyczna wykonalność, ale i strona praktyczna – opracowany produkt musiał zachowywać wszystkie parametry świetlne i techniczne. A – co warto dodać – produkty oświetleniowe, w których zastosowano wariant z recyklingu, wchodzą w zakres podstawowego portfolio. Chcieliśmy przez to pokazać, że rozwiązania łączone z GOZ można z powodzeniem zastosować w produktach ogólnodostępnych, a nie z linii premium – wyjaśnia Wioleta Gąska z TRILUX.
Oprawy oświetleniowe z linii Aragon i Oleveon są produkowane w Europie. Materiały są pozyskiwane w postaci granulatu od lokalnego dystrybutora. Produkty oświetleniowe są wykorzystywane w obiektach komercyjnych, m.in. magazynach, fabrykach, parkingach oraz w środowiskach wilgotnych, np. w branży FMCG, i o wymagających warunkach temperaturowych, np. chłodniach czy halach produkcyjnych.
Więcej informacji: http://www.trilux.com/
1 Za: Sprawozdawczość ESG – nowe przepisy wdrażające CSRD – Ministerstwo Finansów – Portal Gov.pl (dostęp: 17.02.2025 r.).
2 Za: Związek Producentów Sprzętu Oświetleniowego, https://pollighting.pl/aktualnosci/komisja-europejska-przedstawila-kompas-konkurencyjnosci (dostęp: 17.02.2025 r.).
