Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o świadectwa energetyczne

Od 1 stycznia 2009 r. świadectwa charakterystyki będą obowiązkowe dla każdego budynku oddawanego do użytkowania oraz budynku podlegającemu zbyciu lub najmowi, a także w przypadku, gdy w wyniku przebudowy lub remontu budynku uległa zmianie jego charakterystyka energetyczna.
Przepisów tych nie stosuje się jedynie do budynków:
– podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
– używanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej;
– przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata;
– niemieszkalnych służących gospodarce rolnej;
– przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/(m2•rok);
– mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku;
– wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2.
Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 7 ustawy – Prawo budowlane ( Dz. U. z 2006 Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.) inwestor jest obowiązany pozyskać świadectwo charakterystyki energetycznej budynku i dołączyć je do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, o ile wniosek lub zawiadomienie jest wymagane.
Natomiast zgodnie z art. 63a ust. 1 i 2 w przypadku gdy budynek lub lokal mieszkalny podlega zbyciu lub wynajmowi to nabywcy lub najemcy powinno być udostępnione świadectwo charakterystyki energetycznej.

Skąd wynika obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków?

Obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków wynika z przepisów Dyrektywy 2002/91/WE  Parlamentu Europejskiego i Rady  z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Polska jest obowiązana do wprowadzenia przepisów niezbędnych do wykonania dyrektywy do 1 stycznia 2009 r. Transpozycji przepisów unijnych dokonano poprzez ustawę z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane (Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1373) oraz stosowne akty wykonawcze.

Czy jest możliwy termin przesunięcia obowiązywania przepisów dotyczących świadectw charakterystyki energetycznej?

Przepisy dotyczące obowiązku sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej wchodzą w życie dnia 1 stycznia 2009 r. i nie ma możliwości przesunięcia tego terminu.

W jakich sytuacjach należy sporządzić świadectwo?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do użytkowania obiektu budowlanego, można przystąpić po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, o ile właściwy organ nie zgłosi sprzeciwu lub jeżeli przepisy tego wymagają  po uzyskaniu  decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.
Od 1 stycznia 2009 r. do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku na udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć wraz z innymi wymaganymi dokumentami kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (art. 57 ustawy – Prawo budowlane)

W przypadku rynku wtórnego świadectwo charakterystyki energetycznej należy sporządzić dla każdego budynku podlegającemu zbyciu, lub wynajmowi (art. 5 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane).

 Zgodnie z atr. 5 ust. 4 ustawy w przypadku budynku z lokalami mieszkalnymi lub częściami budynku stanowiących samodzielną całość techniczno-użytkową, przed wydaniem lokalu mieszkalnego lub takiej części budynku osobie trzeciej, sporządza się świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego lub części budynku, przy czym w przypadku budynków ze wspólną instalacją ogrzewczą świadectwo charakterystyki energetycznej, sporządza się wyłącznie dla budynku.
Świadectwo charakterystyki energetycznej powinno być sporządzane w przypadku sprzedaży i najmu lokalu mieszkalnego. Niemniej jednak obecne zapisy prawne nie wprowadzają żadnych sankcji za brak świadectwa charakterystyki energetycznej na rynku wtórnym. Natomiast zgodnie z art. 63a ust. 1 i 2 ustawy w przypadku, gdy budynek lub lokal mieszkalny podlega zbyciu lub wynajmowi to nabywcy lub najemcy powinno być udostępnione świadectwo charakterystyki energetycznej.

Jak długo będzie ważne świadectwo charakterystyki energetycznej?

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne 10 lat. Gdy upłynie termin ważności świadectwa właściciel wprowadzając budynek  do obrotu na rynek wtórny jest obowiązany uzyskać nowe świadectwo.

Kto może wystawić świadectwo?

W myśl postanowień ustawy – Prawo budowlane  świadectwo charakterystyki energetycznej budynku może sporządzać osoba, która:
– posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
– ukończyła co najmniej studia magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym;
– nie była karana za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
– posiada uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odbyła szkolenie i złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Za równoznaczne z odbyciem szkolenia oraz złożeniem z wynikiem pozytywnym egzaminu uznaje się ukończenie, nie mniej niż rocznych studiów podyplomowych na kierunkach: architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków.
Osoba posiadająca uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej z  mocy ustawy posiada uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej.

{mospagebreak}
Czy inżynierowie, którzy nie są magistrami, mogą wystawiać świadectwa?

Ustawa nakłada obowiązek ukończenia co najmniej studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, a więc odpowiedź brzmi – nie.
Osoby, które nabyły uprawnienia budowlane  do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej, np.: w przypadku bycia technikiem budowlanym i posiadają tytuł magistra mogą również sporządzać świadectwa charakterystyki energetycznej.

Czy osoba posiadająca wykształcenie wyższe magisterskie oraz uprawnienia budowlane do kierowania budową lub innymi robotami budowlanymi jest uprawniona do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku bez konieczności składania egzaminu?

Posiadanie uprawnień budowlanych do kierowania budową nie zwalnia z obowiązku odbycia szkolenia oraz złożenia egzaminu przez osobę ubiegającą się o uprawnienia do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynków. Drugą możliwością jest ukończenie odpowiednich studiów podyplomowych.

Czy uprawnienia budowlane do projektowania w ograniczonym zakresie są wystarczające do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej?

Art. 5 ust. 8 pkt 4 ustawy – Prawo budowlane nie określa czy uprawnienia budowlane do projektowania uprawniające do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej powinny być w pełnym, czy w ograniczonym zakresie i w związku z tym uprawnienia w ograniczonym zakresie uznaje się jako wystarczające do uzyskania uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej.
 
Czy osoba posiadająca uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków z tytułu posiadanych uprawnień budowlanych do projektowania musi być członkiem izby inżynierów budownictwa?

Nie, nie musi. Ustawa nie określa obowiązku członkostwa w izbie inżynierów budownictwa.  Sporządzanie świadectw charakterystyki energetycznej nie uważa  się za wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

Ile będą kosztować świadectwa charakterystyki energetycznej budynków, lokali mieszkalnych i części budynków stanowiących samodzielna całość techniczno-użytkową?

Ceny  świadectw charakterystyki energetycznej są trudne do oszacowania. Ostateczny koszt uzyskania świadectwa będzie pochodną czynników takich jak: wielkość budynku, jego przeznaczenie, stopień skomplikowania budynku, kompletność istniejącej dokumentacji technicznej dotyczącej budynku, a także liczby osób uprawnionych do sporządzania świadectw i konkurencji między nimi.

Kto może być wpisany do rejestru osób sporządzających świadectwa charakterystyki energetycznej?

Rejestr osób posiadających uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej obejmować będzie osoby, które odbyły szkolenie i złożyły egzamin z wynikiem pozytywnym przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej oraz osoby, które ukończyły studia podyplomowe o programie zatwierdzonym przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego zaopiniowanym przez ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Natomiast do rejestru nie są wpisywane osoby, które posiadają uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej. Osoby te posługują się posiadanymi uprawnieniami budowlanymi przy sporządzaniu świadectw charakterystyki energetycznej budynków.

Jestem osobą już teraz uprawnioną w myśl ustawy do sporządzania świadectw. Chcę swoje dane umieścić w rejestrze?

Osoba posiadająca uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej  jest uprawniona do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Ministerstwo Infrastruktury nie ma podstaw do prowadzenia rejestru osób, które z tytułu posiadanych uprawnień budowlanych posiadają uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. O wpis do rejestru można ubiegać się na podstawie ukończenia studiów podyplomowych na kierunku: architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewne, których program został zatwierdzony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i zaopiniowany przez Ministerstwo Infrastruktury lub poddania się szkoleniu i złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.

Czy wcześniej ukończone szkolenie dotyczące sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków jest wystarczające do przystąpienia do egzaminu?

Zakres programowy oraz sposób przeprowadzenia szkolenia określony jest w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. z 2008 r., Nr 17, poz. 104). Jeżeli szkolenie nie odpowiada minimum programowemu, a zwłaszcza pozbawione jest części praktycznej i nie obejmuje przepisów prawnych wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia , nie będzie uprawniało do przystąpienia do egzaminu.

Jak będzie wyglądał egzamin uprawniający do sporządzania świadectw i ile będzie kosztować?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzenia szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectw oceny energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, wysokość opłaty za postępowanie egzaminacyjne nie może być wyższa niż 50% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzedzającym przeprowadzenie postępowania egzaminacyjnego, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast wysokość opłaty za szkolenie nie może być wyższa niż 70 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzedzającym przeprowadzenie szkolenia, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Postępowanie egzaminacyjne składa się z dwóch etapów. Pierwszy etap obejmuje sprawdzenie, czy kandydat spełnia warunki dopuszczenia do egzaminu uprawniającego do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej. Wysokość opłaty za pierwszy etap nie może być wyższa niż 20 % wysokości opłaty za całe postępowanie egzaminacyjne. Drugi etap postępowania egzaminacyjnego składa się z części pisemnej, obejmującej sprawdzenie znajomości zagadnień zawartych w programie egzaminu, jego zakres określa załącznik nr 3 do rozporządzenia oraz z części praktycznej sprawdzającej umiejętność sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej.
Komunikaty o terminach i miejscach przeprowadzenia egzaminów ogłasza się na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra, nie później niż 60 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu. Pierwsze egzaminy mają odbyć się w styczniu 2009 r.
Osoba, która odbyła szkolenie powinna otrzymać zaświadczenie o jego ukończeniu, zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 2 rozporządzenia.
    Zgodnie z ustawą – Prawo budowlane, warunkami koniecznymi do przystąpienia do egzaminu są:
– posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych;
– ukończenie co najmniej studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym;
– niekaralność za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
– odbycie szkolenia, którego sposób przeprowadzenia oraz zakres programowy określa w/w rozporządzenie wraz załącznikami;
– przesłanie do ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej wniosku o ubieganie się o uprawnienia do sporządzania charakterystyki energetycznej oraz dokumentów określonych w rozporządzeniu. Wniosek należy przesłać nie później niż 30 dni przed wyznaczonym terminem postępowania egzaminacyjnego.
Do powyższego wniosku należy dołączyć:
– dokumenty stwierdzające posiadane wykształcenie, o którym mowa w art. 5 ust.8 pkt 2 ustawy Prawo budowlane – wypełniony kwestionariusz osobowy, którego wzór określa załącznik nr 4 do rozporządzenia – dokument potwierdzający spełnienie warunków, o których mowa w art. 5 ust. 8 pkt 3 ustawy Prawo budowlane – dowód wniesienia opłaty egzaminacyjnej za pierwszy etap postępowania egzaminacyjnego,
– zaświadczenie o ukończeniu szkolenia przygotowującego do egzaminu, o którym mowa w art. 5 ust. 8 pkt 4 ustawy Prawo budowlane .

Egzamin zakończony wynikiem pozytywnym potwierdza się świadectwem, którego wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. Ponadto osobę, która uzyskała uprawnienia do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej wpisuje się do rejestru prowadzonego w formie elektronicznej przez ministerstwo.

{mospagebreak}
Ile osób jest umieszczonych w rejestrze osób uprawnionych do sporządzania świadectw?

Rejestr jeszcze nie powstał, ponieważ nie przeprowadzono dotychczas egzaminu dla osób, które przeszły szkolenie, ani też nikt nie ukończył jeszcze studiów podyplomowych uprawniających do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej zatwierdzonych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i zaopiniowanych przez Ministerstwo Infrastruktury. Natomiast osób uprawnionych do sporządzania świadectw z tytułu posiadanych uprawnień budowlanych do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej jest obecnie około 80 tys.

Mam wykształcenie wyższe magisterskie, ale nie mam uprawnień budowlanych do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej. Co mam zrobić, żeby sporządzać świadectwa charakterystyki energetycznej? Czy istnieje lista firm szkolących osoby ubiegające się o uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków?

Aby uzyskać uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej magistrowie nie posiadający uprawnień budowlanych do projektowania mogą podjąć nie mniej niż roczne, studia podyplomowe na kierunkach: architektura, budownictwo, inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków. Wykaz prowadzonych studiów  zatwierdzonych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i zaopiniowanych przez Ministerstwo Infrastruktury, pozwalających na zdobycie uprawnień, znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury. Drugi sposób to odbycie szkolenia oraz złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Zarówno program studiów podyplomowych uprawniających do sporządzania świadectw oraz program szkolenia, powinien uwzględniać problematykę określoną, w drodze rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. z 2008 r., Nr 17, poz. 104).
Natomiast firmy prowadzące szkolenia nie podlegają akredytacji, dlatego przy wyborze konkretnej oferty należy kierować się zgodnością programu szkolenia z ww. rozporządzeniem..

Jakie wymagania musi spełnić firma szkoląca osoby ubiegające się o uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków?

Firma chcąca prowadzić szkolenie przygotowujące do egzaminu składanego w Ministerstwie Infrastruktury musi realizować je według następującego standardu:
1. Szkolenie powinno składać się z części teoretycznej oraz praktycznej. Czas trwania szkolenia nie może być krótszy niż 50 godzin, przy czym część praktyczna nie może trwać mniej niż 8 godzin
2. Część teoretyczna musi składać się z wykładów o tematyce zgodnej z zakresem programowym, określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. z 2008 r., Nr 17, poz. 104)
3. Część praktyczna musi składać się z ćwiczeń praktycznych mających na celu nabycie umiejętności sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną część techniczno-użytkową, zwanego dalej „świadectwem charakterystyki energetycznej”.
4. Szkolenia powinny być przeprowadzane przy użyciu odpowiednich środków dydaktycznych, w szczególności sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem komputerowym pozwalającym na wykonywanie obliczeń właściwych dla sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej.
5. Szkolenie powinno kończyć się samodzielnym sporządzeniem świadectwa charakterystyki energetycznej i oceną poprawności jego wykonania, w szczególności pod kątem zgodności z przepisami dotyczącymi metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno – użytkową oraz sposobu sporządzania i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej.
6. Osoba, która ukończyła szkolenie, powinna otrzymać zaświadczenie o jego ukończeniu, zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

Ministerstwo Infrastruktury nie udziela akredytacji firmom prowadzącym szkolenia, ani nie prowadzi ich rejestracji.

Gdzie znajdę wykaz uczelni z zatwierdzonym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego programem studiów podyplomowych uprawniających do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej zgodnie z art. 5 ust. 11 ustawy Prawo Budowlane?

Wykaz jest publikowany na stronie Ministerstwa Infrastruktury pod adresem:
http://www.mi.gov.pl/2-48203f1e24e2f-1786502-p_1.htm
 
Jakie kierunki studiów uznaje się  za pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków, na których można prowadzić studia podyplomowe, których ukończenie uprawnia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków?

Zgodnie z przepisami dotyczącymi standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków jakie musi spełnić uczelnia, by prowadzić studia miedzykierunkowe  oraz makrokierunki, kierunki studiów takie jak: architektura i urbanistyka, ochrona środowiska, elektrotechnika, mechanika i budowa maszyn należałoby uznać za kierunki pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków.

Źródło (tekst): Ministerstwo Infrastruktury