Wbrew pozorom czapa jest bardzo ważnym elementem komina.
Czapa kominowa to element konstrukcyjny komina niezbędny do jego prawidłowego zakończenia ponad dachem. Jej nieprawidłowe wykonanie może skutkować zarówno szybszą erozją głowicy komina ponad dachem, jak również, w przypadku wadliwego montażu i wykonania, wpływać negatywnie na pracę urządzeń grzewczo-wentylacyjnych. W artykule zostaną opisane w skrócie prawidłowość wykonania czapy oraz sposoby jej montażu. Głównym zadaniem czapy kominowej jest ochrona wylotów przewodów kominowych ponad dachem przed opadami atmosferycznymi. Czapa chroni również głowicę komina przed zbędnym zabrudzeniem i zamakaniem. Tradycyjnie czapa kominowa wykonywana jest z betonowej płyty o grubości około 8-10 cm i wystaje poza obrys głowicy komina od 5 do 10 cm z każdej strony. Od 3 do 5 cm od zakończenia czapy, w części wystającej poza obrys komina, wykonuje się podłużne bruzdy (rowki) – zwane kapinosami, które powodują, że ściekająca z czapy kominowej woda trafia na połać dachową, a nie ścieka po ścianie kominowej, powodując jej zamakanie i zabrudzenie.
© rifat_ziyatdinov – Fotolia.com
W przypadku intensywnego zamakania ścian głowicy komina ponad dachem może dojść do bardzo szybkiej erozji (uszkodzeń), które prowadzą do licznych spękań itp.
Prawidłowo wykonana czapa umożliwia odpływ wody opadowej na bok, dlatego minimalny zalecany spadek w trakcie jej wykonywania to 2%.
Aby zapewnić prawidłowy odpływ wody, stosuje się również czapy dwuspadowe lub kopertowe, wymagające większego nakładu pracy przy wykonywaniu.
Czapy betonowe wykonuje się na deskowaniu (konstrukcji umożliwiającej wylanie mieszanki betonowej), które po związaniu mieszanki betonowej jest demontowane. Przed przystąpieniem do prac należy przysłonić papą asfaltową trzon komina oraz zabezpieczyć wyloty przewodów kominowych, uniemożliwiając przedostanie się zaprawy do ich wnętrza. Ważne, żeby podczas wykonywania szalunku zwrócić uwagę na przekroje przewodów kominowych – aby po wykonaniu czapa kominowa nie przewężała wylotów przewodów kominowych ponad dachem. Aby uformować czapę kominową, od razu z kapinosem stosuje się we wnętrzu deskowania półokrągłą drewnianą listwę. Po wykonaniu szalunku można przystąpić do zbrojenia. Powszechnie stosuje się siatkę z drutu zbrojeniowego średnicy 6-8 mm i pręty żebrowane zbrojeniowe o średnicy 6 mm – układając je poprzecznie i podłużnie co 10-15 cm. Na łączenia prętów zbrojeniowych stosujemy drut wiązałkowy. Na wykonaną konstrukcję wylewany jest beton B20. Pamiętać trzeba, żeby w czasie wykonywania czapy nie oszczędzać na jakości prętów i betonu, mając na uwadze jej późniejszą długoletnią eksploatację.
© Alex White – Fotolia.com
Istnieją również inne metody wykonania czap kominowych. Jedną z nich – trudną do zrealizowania i rzadko stosowaną – jest zbudowanie czapy z cegły pełnej palonej. Należy uwzględnić fakt, że czapa kominowa z cegły musi być szczelna, a jej spoinowanie powinno być dobrze wypełnione, co powoduje, że jej prawidłowe zastosowanie wymaga kunsztu i wiedzy murarza. Czapy kominowe z cegły mają mniejszą trwałość niż czapy betonowe, więc ich stosowanie nie jest tak częste.
Na rynku istnieją również prefabrykowane czapy kominowe z tworzywa sztucznego, stosowane na kominach systemowych. Nowa technologia wyszła naprzeciw betonowym czapom kominowym. Prefabrykowane czapy są lżejsze i łatwe w montażu. Montuje się je przez nałożenie ich na odpowiedniej zaprawie lub przykręcenie na wylocie komina systemowego. Szybkość montażu, niski ciężar, trwałość oraz gotowe przystosowane otwory na wyloty kominów ceramicznych przyczyniają się do dużej popularności czap prefabrykowanych.
Istnieją również czapy kominowe wykonane z blachy o odpowiedniej grubości i odporności ogniowej.
Na wylotach kominów wentylacyjnych producenci stosują również czapy kominowe z tworzyw sztucznych z odpowiednimi certyfikatami. W zależności od zastosowanego systemu kominowego należy dobrać odpowiednią z nich. Często można się spotykać z wadliwym montażem czapy jako części składowej komina. Zwracajmy uwagę przy odbiorach, czy czapy kominowe są odpowiednio dobrane do systemu kominowego. Niejednokrotnie spotykanym błędem w trakcie wykonywania czap kominowych jest zbyt rzadkie zbrojenie, słabej jakości mieszanka betonowa oraz brak kapinosu. W przypadku zastosowania kominów systemowych – ceramicznych, często napotykam błędy montażowe spowodowane faktem, że czapa kominowa ściśle przylega do wkładu ceramicznego. Brak odpowiedniej dylatacji skutkuje wtedy spękaniem komina na całej wysokości.
Warto nadmienić, że czapa kominowa w trakcie zastosowania nasad kominowych stanowi również ich podstawę. Prawidłowość wykonania tej części składowej komina jest bardzo ważna w aspekcie trwałości całej głowicy komina ponad dachem.
mistrz kominiarski Wojciech Zmuda
Uwaga: Artykuł ukazał się w nr. 2/1018 kwartalnika „Kominiarz Polski”.
Literatura
- http://www.jak-zrobic-dom.pl.
- PN-B-10425:1989 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły – Wymagania techniczne i badania przy odbiorze.
