Odpowiada mgr inż. Andrzej Stasiorowski – powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wieloletni naczelnik wydziału architektury i budownictwa w starostwie powiatowym.
Otrzymałem list członka PUB z prośbą o wyjaśnienie, czy na podstawie posiadanych uprawnień może sporządzić projekt budowlany remontu budynku wpisanego do rejestru zabytków. Autor listu wykonuje samodzielną funkcję kierownika budowy i robót na podstawie wydanej w 1983 r decyzji o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie kierownika budowy i robót w specjalności techniczno-budowlanej w zakresie konstrukcyjno-budowlanym. W decyzji tej organ przywołał m. in. § 7 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie [Dz.U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.). Wynika z tego, że może kontrolować stan techniczny obiektów budowlanych, co zostało w treści decyzji wpisane. Ponieważ w decyzji nie wpisano § 5 ust. 2 rozporządzenia, nie ma tu ograniczenia do powszechnie znanych rozwiązań konstrukcyjnych. Nie ma również takiego zapisu w treści decyzji, bo wnioskodawca w czasie wydawania decyzji był inżynierem budownictwa.
Fot. © seen0001 – Fotolia.com
Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290):
Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31.
Wśród wyjątków od zasad wymienionych w art. 29 ust. 2 Prawa budowlanego, dalej: Pb, jest remont obiektów budowlanych. Wynika z tego, że nie jest wymagane pozwolenie na budowę w przypadku remontu. Nie dotyczy to jednak obiektów wpisanych do rejestru zabytków, zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt 1 Pb. Jeżeli chcemy wykonywać roboty w obiekcie wpisanym do rejestru zabytków (również remontowe), musimy wcześniej uzyskać pozwolenie na budowę. Poza tym na mocy art. 30 ust. 1a ustawy: Inwestor zamiast dokonania zgłoszenia dotyczącego robót budowlanych, o których mowa w ust. 1, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Inwestor, występując o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, musi zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt 1 ustawy dołączyć: cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7, aktualnym na dzień opracowania projektu; nie dotyczy to uzgodnienia i opiniowania przeprowadzanego w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Z przepisu tego można wywnioskować, że projekt powinna wykonać osoba uprawniona (zaświadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 7).
W art. 35 ust. 1 pkt 4 zapisano obowiązek organu sprawdzenia, czy osoba, która wykonała projekt, posiada wymagane uprawnienia budowlane. Ustawodawca nie napisał, jakie uprawnienia budowlane powinna mieć osoba wykonująca projekt. W przypadku budowy czy też przebudowy obiektu budowlanego można to stosunkowo łatwo ustalić. Jeżeli projekt dotyczy budynku, który ma instalacje wewnętrzne, powinien zawierać rozwiązania: architektoniczne, konstrukcyjne i instalacyjne. Osoby wykonujące projekt powinny mieć uprawnienia do projektowania architektury, konstrukcji i instalacji.
Jeżeli projekt dotyczy remontu, czyli zgodnie z art. 3 odtworzenia stanu pierwotnego, sprawa jest trudniejsza.
Przepisy ustawy dotyczące projektu budowlanego zawarte w art. 34 nie zawierają regulacji dotyczących projektu remontu. Niewątpliwie sporządzający projekt remontu powinien ocenić stan obiektu. Zgodnie z art. 13 ust. 4 ustawy mogą to robić zarówno osoby posiadające uprawnienia do projektowania, jak i osoby posiadające uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi. W branży pracuje jeszcze wiele osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne na podstawie decyzji o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie wydanych na podstawie ustawy z dnia 24 października 1974 r. – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 38, poz. 229 z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.).
Zgodnie z § 4 ust. 2 tego rozporządzenia:
Osoby posiadające przygotowanie zawodowe wymagane do samodzielnej funkcji projektanta w budownictwie są uprawnione również do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy oraz oceniania i badania stanu technicznego obiektów budowlanych w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków o kubaturze do 1000 m³ w zakresie objętym specjalnością techniczno-budowlaną, w której mogą pełnić funkcje projektanta (wyróżnienie autora).
Natomiast zgodnie z § 7:
Osoby posiadające przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnych funkcji obejmujących kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót są uprawnione również w tym samym zakresie do kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz do kontrolowania stanu technicznego obiektów budowlanych (wyróżnienie autora).
Z tych przepisów wynika, że osoby legitymujące się decyzją o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych kierownika budowy i robót mają w tym zakresie uprawnienia większe niż osoby legitymujące się decyzją o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych projektanta.
Czy taki projekt powinien zawierać coś poza oceną stanu technicznego poszczególnych elementów obiektu budowlanego. Jeżeli się decydujemy na remont, trzeba jakieś elementy naprawić lub wymienić. Projekt budowlany remontu powinien to przewidzieć. Zgodnie z definicją remontu zawartą w art. 3 pkt 8 obecnie obowiązującej ustawy – Prawo budowlane (…) dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Projekt remontu powinien przewidywać, jakie wyroby budowlane należy zastosować. Czy do wskazania wyrobów budowlanych, jakie należy użyć przy remoncie, potrzebne są uprawnienia budowlane do projektowania.
Należy zwrócić uwagę na to, że wykonywanie robót remontowych, co do zasady, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, czyli nie wymaga również projektu budowlanego wykonanego przez uprawnioną osobę. Nie wymaga również fachowego nadzoru podczas ich wykonywania.
Ustawodawca uznał, że inwestor sam sobie poradzi z remontem, nie jest potrzebny projekt i fachowy nadzór nad robotami. Pozwolenie na budowę i projekt budowlany w przypadku obiektów wpisanych do rejestru zabytków są potrzebne przede wszystkim po to, żeby wojewódzki konserwator zabytków miał nad tym kontrolę, żeby mógł wydać decyzję o pozwoleniu na prowadzenie robót przy zabytku wpisanym do rejestru.
Można z tego wyciągnąć wniosek, że uprawnienia do projektowania nie są potrzebne do wykonania projektu budowlanego remontu, czyli inżynier z uprawnieniami wskazanymi na wstępie może taki projekt wykonać.
