Odpowiadają dr inż. Marian Płachecki – przewodniczący Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej PIIB, i dr hab. Joanna Smarż – Główny Specjalista Krajowego Biura PIIB.
W przepisach ustawy z dnia 24 października 1974 r – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 38, poz. 229 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.) ustawodawca posłużył się pojęciami, które nie zostały w tych aktach wprost określone. Sytuacja ta jest powodem licznych wątpliwości interpretacyjnych dotyczących pojęcia „powszechnie znane rozwiązania konstrukcyjne”, które odnosi się do wszystkich specjalności nadawanych wówczas uprawnień budowlanych. Jak zatem to uprawnienie przekłada się na funkcjonowanie w ramach wykonywanych przeze mnie samodzielnych funkcji w budownictwie, tzn. czy jestem uprawniony do kierowania wszystkimi pracami, mając takie uprawnienia bez żadnych ograniczeń.
Rzeczywiście przepisy ustawy z dnia 24 października 1974 r. – Prawo budowlane (Dz.U. Nr 38, poz. 229 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.) nie wyjaśniają pojęć, którymi posłużył się ustawodawca, definiując zakres uprawnień budowlanych.
Podkreślić należy jednak, że użycie w treści decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych, tj. stwierdzeniu przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zwrotu „o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych i schematach technicznych” oznacza, że mamy do czynienia z uprawnieniami odpowiadającymi obecnym uprawnieniom w ograniczonym zakresie. Oznacza to, że osoba posiadająca takie uprawnienia nie została upoważniona do wykonywania samodzielnych funkcji w zakresie całej specjalności, lecz wyłącznie w jej części.
Ze względu na fakt, że przedmiotowe uprawnienia pozostają w mocy w dotychczasowym zakresie, ich zakres budzi obecnie liczne wątpliwości interpretacyjne.
Powyższa sprawa była już wyjaśniana na łamach „IB”, nr 4/2010 r., gdzie napisano, że próbę wyjaśnienia tych pojęć podjęło Ministerstwo Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w piśmie z dnia 2 czerwca 1975 r., znak UAN3-661-21/75, w którym wyjaśniało m.in. pojęcie „powszechnie znane rozwiązania konstrukcyjne i schematy techniczne”.
Zgodnie z powyższym za „powszechnie znane rozwiązania konstrukcyjne i schematy techniczne”, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 2 ww. rozporządzenia, uważać należy:
a) w specjalnościach konstrukcyjno-budowlanej, konstrukcyjno-inżynieryjnej i wodno-melioracyjnej – rozwiązania konstrukcyjno-budowlane budynków i innych budowli wykonywane za pomocą ogólnie znanych tablic, nomo- gramów lub opracowań jednostek i placówek naukowych oraz badawczo-rozwojowych (art. 9], z wyjątkiem konstrukcji fundamentów głębokich i trudniejszych konstrukcji statycznie niewyznaczalnych;
b) w specjalnościach instalacyjno-inżynieryjnych – systemy rozwiązań instalacyjnych, których sposób zaprojektowania określają jednoznacznie Polskie Normy lub branżowe normy, decyzje wydane na podstawie art. 12 Prawa budowlanego lub ogólnie znane opracowania jednostek i placówek naukowych oraz badawczo-rozwojowych (art. 9).
Zgodnie z sugestią pisma z ministerstwa przy określaniu zakresu uprawnień osób posiadających wskazane ograniczenie uprawnień budowlanych należy kierować się odpowiednio warunkami technicznymi wykonania (montażu) określonymi Polskimi Normami lub branżowymi normami, przepisami techniczno-budowlanymi, decyzjami wydanymi na podstawie art. 12 ustawy – Prawo budowlane z 1974 r. (obecnie np. aprobaty techniczne) lub ogólnie znanymi opracowaniami jednostek i placówek naukowo-badawczych oraz badawczo-rozwojowych (art. 9 ustawy – Prawo budowlane z 1974 r.), jeżeli takie są dostępne.
Jednocześnie należy podkreślić, że przywołane wyjaśnienie wynikające z pisma ministerstwa ma charakter wyłącznie pomocniczy, ze względu na fakt, że nie jest to przepis prawny, ale jedynie wyjaśnienie organu.
W każdym jednak przypadku kwestia oceny zakresu uprawnień budowlanych osób legitymujących się uprawnieniami w omawianym zakresie każdorazowo wymaga znajomości określonych rozwiązań technicznych obiektu budowlanego.
Oceny, czy konkretne rozwiązanie należy uznać za powszechnie znane czy nie, będzie dokonywał na bieżąco organ administracji architektoniczno-budowlanej – na etapie występowania o pozwolenie na budowę – lub organ nadzoru budowlanego – na etapie realizacji inwestycji.
