Piaski do zapraw klejących – reaktywność, badania

Piaski – badanie reaktywności

W minionych latach badanie reaktywności alkalicznej kruszyw prowadzone było w Polsce według norm PN-B-06714.46 – badanie przyspieszone w NaOH oraz PN-B-06714.34 – badanie beleczek zaprawy przez rok lub 6 miesięcy. Obecnie badanie reaktywności alkalicznej prowadzi się najczęściej wg metod opisanych w normach:

• ASTM C 295 – badanie petrograficzne,
• ASTM C 1260 – badanie beleczek zaprawy w temp. 80°C,
• ASTM C 1293 – badanie beleczek betonowych 1 rok,
• RILEM – wytyczne komitetu europejskiego.

Fot. stock.adobe / Aleksandr Volkov

W zależności od uzyskanych wyników kruszywa można zaklasyfikować do odpowiedniej kategorii (tab. 4).

Tab. 4. Klasyfikacja kruszyw pod względem reaktywności alkalia-krzemionka

Badania zapraw klejowych z różnymi piaskami

W Zakładzie Gipsu ICiMB w Krakowie przebadano zaprawy klejowe cementowe, do których sporządzenia użyto następujących piasków:

• rzeczno-lodowcowy 0,1/1,4 mm,
• rzeczny 0/2 mm (żelazisty),
• rzeczny 0/2 mm,
• łamany granitowy 0/2 mm,
• łamany granitowy 0/1 mm,
• łamany – wapień jurajski 0/1 mm.

Zobacz: Kruszywa do zapraw klejących – rodzaje, wymagania, właściwości

Na fot. 1 przedstawiono wygląd niektórych piasków użytych do badań. W środku pokazano piasek łamany wapienny, po bokach piaski rzeczne i rzeczno-lodowcowe.

Fot. 1. Piaski użyte do sporządzenia zapraw klejowych cementowych

Na rys. 7 przedstawiono składy ziarnowe piasków użytych do badań klejów cementowych.

Rys. 7. Skład ziarnowy piasków użytych do zapraw klejowych cementowych

Tab. 5. Przyczepność kleju cementowego do betonu i do styropianu (wartości średnie)

W tab. 5 przedstawione zostały wyniki badań przyczepności dla poszczególnych zapraw klejowych z różnymi rodzajami piasków, natomiast na fot. 2 i 3 – wygląd próbek po badaniu przyczepności kleju cementowego do podłoża i do styropianu.

Fot. 2. Przyczepność kleju cementowego do betonu

Fot. 3. Przyczepność kleju cementowego do styropianu

Wszystkie badane zaprawy klejowe wykazały bardzo dobrą przyczepność do betonu i, co ważniejsze, również do styropianu. W przypadku badania przyczepności kleju cementowego do betonu oderwanie następowało w kleju, a w przypadku badania przyczepności kleju cementowego do styropianu oderwanie następowało w styropianie. W obu badaniach osiągnięte przyczepności były wyższe od wymaganych zarówno dla próbek badanych na sucho, jak i po nasączaniu wodą [2].

Do sporządzenia klejów użyto różnych piasków. Różnice wyników przyczepności uzyskane dla poszczególnych próbek są niewielkie, co wskazuje na duże możliwości wyboru piasków charakteryzujących się różnymi właściwościami.
 

Polecamy: Systemy ociepleń z ochronno-dekoracyjnym tynkiem
 

Piaski – badania i reaktywność. Podsumowanie

Badane zaprawy klejowe z różnymi piaskami okruchowymi i łamanymi wykazały dobrą przyczepność do betonu i do styropianu. Wskazuje to na duże możliwości wyboru piasków do zapraw klejowych.

W przypadku zapraw stosowanych w środowisku wilgotnym należy zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia reakcji alkalia-kruszywo.

W specyficznych zastosowaniach przydatne mogą być inne badania niż podane w normie PN-EN 13139, np. badania porowatości mające wpływ na izolacyjność zaprawy.

W Polsce ze względu na coraz wyższy punkt piaskowy w żwirowniach część piasków kierowana jest powtórnie do wyrobiska eksploatacyjnego. Oprócz piasków ze skał osadowych okruchowych stosowane są piaski łamane ze skał zwięzłych. Piaski naturalne i łamane często stanowią materiał trudno zbywalny. Podstawowym wymaganiem stawianym piaskom stosowanym w budownictwie jest ich czystość i odpowiedni skład ziarnowy. Piaski monofrakcyjne (np. pustynne) bardzo często nie nadają się do celów budowlanych. Doceniając krajowe bogactwo surowców skalnych, pamiętać należy o ich oszczędnym gospodarowaniu, także piaskami.

Literatura

1. M. Niziurska, B. Chruściel, W. Charyasz, K. Szafran, Korelacja przyczepności wczesnej i normowej zapraw klejących do ociepleń, Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych nr 16, Warszawa-Opole 2014.
2. M. Wieczorek, Wymagania stawiane systemom ociepleń w świetle dokumentów normatywnych i prawnych, Prace Instytutu Szkła, Ceramiki, Materiałów Ogniotrwałych i Budowlanych nr 1/2008.
3. Z. Naziemiec, Reaktywność alkaliczno-krzemionkowa wybranych krajowych kruszyw drobnych, „Drogi i Mosty” nr 4/2018. Z. Naziemiec, Przeróbka i badania kruszyw mineralnych, Rozprawy Monografie nr 356, Wydawnictwo AGH, Kraków 2019.

dr inż. Zdzisław Naziemiec

Sieć Badawcza ŁUKASIEWICZ – Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie