W artykule przedstawiono dwie najnowsze technologie budowy mostów (wraz z ich wdrożeniami) oparte na użyciu belek hybrydowych z łącznikami ścinanymi typu composite dowels. Jedna z nich, z zastosowaniem belek CB, jest przeznaczona do przęseł o długości 20–40 m. Wykorzystuje się w niej środniki betonowe o grubości jedynie 20 cm, w powiązaniu z nowo opracowanym systemem zbrojenia SRCD doweli betonowych. Druga technologia, nazywana krokodylem, powstała z myślą o budowie mostów o rozpiętości 50–60 m. Przedstawiono zalety obu technologii, a także kwestie normalizacji związanej z wykorzystaniem łączników typu composite dowels w belkach hybrydowych.
Wprowadzenie
W ciągu ostatnich 20 lat nastąpił rozwój technologii, która pozwoliła na wprowadzenie do budownictwa belek o przekrojach złożonych z teownika stalowego zintegrowanego z teownikiem betonowym [1]. Stało się to możliwe dzięki połączeniu typu composite dowels (CD – tzw. dowele zespolone) i dało początek powstaniu nowych form mostów. Zebrano nieformalne wytyczne projektowe i opracowano Eurokod 1994-1-102 [2]. W pracach tych kluczową rolę odegrali polscy inżynierowie i naukowcy, a najnowsze technologie powstały w Polsce, w warunkach bardzo konkurencyjnego rynku projektowego. Obecnie w mostach drogowych stosuje się zasadniczo dwa systemy belek hybrydowych: belki CB i typu krokodyl. Autorzy przedstawiają zrealizowane ostatnio mosty oraz postęp technologii.
Tło historyczne
Od 2005 r. prowadzono prace, w wyniku których zbudowano wiele mostów o nowych typach przekrojów poprzecznych (rys. 1). Ich wspólną cechą było stosowanie teownika stalowego zintegrowanego z betonem za pomocą połączenia ścinanego composite dowels. Rozwiązania te były raczej poszukiwaniem nowych kierunków i nie doprowadziły do wypracowania gotowych systemów; nie były w stanie wejść do głównego nurtu jako alternatywa dla standardowych rozwiązań.
Rys. 1. Przekroje poprzeczne i zrealizowane konstrukcje mostów z zespoleniem CD [1]
W obecnej dekadzie sytuacja uległa zmianie: rozwój technologii doprowadził do powstania dwóch systemów budowy mostów – CB i tzw. krokodyl. Są one w Polsce konkurencją dla istniejących rozwiązań w przedziale rozpiętości mostu odpowiednio: 20–40 m oraz 50–60 m. W artykule przedstawiono te rozwiązania.
Zaznacza się, że termin „mosty hybrydowe” ma charakter nieformalny (na tym etapie). Terminem formalnym jest definiowany w [2] „element hybrydowy” stalowo-betonowy, który jest po prostu elementem zespolonym stalowo-betonowym, ale charakteryzującym się tym, że przy jego projektowaniu można uwzględnić przenoszenie części siły poprzecznej przez część betonową [2].
W dalszej części artykułu:
Belki CB
System krokodyl
Kwestie normalizacji
>>> Cały artykuł dostępny jest w numerze 12/2025 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
>>> Członkowie Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa mają dostęp do miesięcznika przez portal członkowski >>>
dr hab. inż. Maciej Kożuch, prof. uczelni
Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
maciej.kozuch@pwr.edu.pl, ORCID 0000-0002-1743-5233
prof. dr hab. inż. Wojciech Lorenc
Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
wojciech.lorenc@pwr.edu.pl, ORCID 0000-0003-2693-1252
Literatura
[1] Lorenc W., “Composite Dowels: The Way to the new Forms of Steel-Concrete Composite Structures” w IABSE Symposium: Synergy of Culture and Civil Engineering – History and Challenges, Wrocław, Poland, 7–9 October 2020, s. 98–138.
[2] FprCEN/TS 1994-1-102:2025. Eurocode 4 – Design of composite steel and concrete structures – Part 1-102: Composite dowels. 2025.
>>> Mechanizmy uszkodzeń obiektów mostowych w wyniku powodzi
>>> Prawne aspekty utrzymania obiektów mostowych
>>> Praca podsypki tłuczniowej na obiekcie mostowym
>>> Czy stać nas na budowę oryginalnych mostów?
