Zakończyła się modernizacja jednego z najważniejszych obiektów komunikacyjnych w województwie podkarpackim – dworca Rzeszów Główny. Generalny wykonawca zrealizował inwestycję w formule „zaprojektuj i wybuduj” w ramach Rzeszowskiego Centrum Komunikacyjnego.
Dworzec Rzeszów Główny został wybudowany w 1858 r. przez c.k. uprzywilejowaną kolej galicyjską Karola Ludwika. Został dwukrotnie zniszczony, ale zachowała się jego zasadnicza bryła, ukształtowana w wyniku kolejnych rozbudów. Najwięcej zmieniło się w 1908 r., już pod zarządem państwowym, gdy dobudowano m.in. restaurację i wiatę peronową (zwaną w ówczesnej monarchii austro-węgierskiej werandą) nad peronem 1. Gmach uzyskał wówczas nowy portal wejściowy w stylu secesji wiedeńskiej. Aktualnie, w ramach inwestycji Polskich Kolei Państwowych S.A., dofinansowanej ze środków unijnych, budynkowi przywrócono jego modernistyczny wygląd z lat 60. XX wieku. Zmiany są widoczne przede wszystkim na elewacji dworca – usunięte zostały wtórne łuki nad wejściem głównym oraz uproszczona attyka z elektronicznym zegarem, dobudowane na początku XXI wieku. Modernistycznego charakteru budynkowi dodaje także stolarka okienna i drzwiowa stylizowana na tę z lat 60. XX wieku. Renowację przeszła okładzina elewacji wykonana z granitu i piaskowca, a na szczycie fasady zamontowano elektroniczny, wielkoformatowy zegar z dwoma wyświetlaczami od strony zachodniej i placu przed dworcem.
Wnętrze dworca po przebudowie jest przestronne i funkcjonalne. Mieści się tu jasny hol o powierzchni prawie 350 mkw., pełniący jednocześnie funkcję poczekalni. Prawdziwą perełką dworca są dwie mozaiki ścienne, zlokalizowane na ścianie wschodniej i zachodniej holu głównego, które zostały poddane całkowitej renowacji pod nadzorem konserwatora zabytków.
Dodatkowo prowadzone badania odkrywkowo-badawcze pozwoliły na wyeksponowanie części zabytkowego malowidła zdobiącego ściany holu głównego po przebudowie w latach 60. XX wieku. Ponadto podczas trwających prac remontowych odkryta została mozaika z polichromią, pochodząca z tego samego okresu, znajdująca się w sali dawnej restauracji. Całość tworzy kompozycję abstrakcyjną, w której delikatne malarstwo ścienne przeplata się z fragmentami zaprawy z zatopionymi w niej kamieniami. W poczekalni znajdują się elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów, gabloty z rozkładami jazdy, zegar oraz ławki wyposażone w porty do ładowania urządzeń mobilnych. We wschodniej części holu znalazły się pomieszczenia kas biletowych. Nowością jest bezpośrednie zejście na poziom -1, gdzie jest parking oraz toalety. Utworzone na poziomie -1 przejście łączące infrastrukturę miejską oraz kolejową zostało również wykonane zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi, eksponując najstarsze elementy konstrukcyjne dworca w postaci sklepień kolebkowych oraz kamiennych fundamentów.
>>> Dworzec Toruń Wschodni otwarty
>>> Nowy dworzec Olsztyn Główny
Na piętrze dworca jest posterunek Straży Ochrony Kolei oraz biura przeznaczone dla PKP Intercity. Na wszystkich piętrach znajdują się także lokale na wynajem, w których znajdą się m.in. lokal gastronomiczny oraz sklep. Istotną część powierzchni dworca zajmą lokale zagospodarowane przez miasto Rzeszów z przeznaczeniem m.in. na wypożyczalnię książek, miejsce organizacji wydarzeń kulturalnych czy też miejsce zabaw dla dzieci.
Dworzec Rzeszów Główny został w pełni przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami poprzez likwidację barier architektonicznych oraz wprowadzenie szeregu usprawnień. W przestrzeniach związanych z obsługą podróżnych pojawiły się ścieżki prowadzące, oznaczenia w alfabecie Braille’a, plany dotykowe dworca oraz urządzenia wspomagające współpracę z aparatami słuchowymi przy okienkach kasowych. Przebudowa Rzeszowa Głównego to również inwestycja w ekologię i bezpieczeństwo – dworzec został wyposażony w nowoczesne systemy bezpieczeństwa oraz inteligentne systemy zarządzania budynkiem.
Inwestycja polegająca na przebudowie dworca Rzeszów Główny zrealizowana przez PKP S.A. jest częścią większego przedsięwzięcia – Rzeszowskiego Centrum Komunikacyjnego, w którego zakres wchodzi również nowe zagospodarowanie placu przed dworcem oraz budowa parkingu podziemnego (w zakresie miasta), a także modernizacja elementów infrastrukturalnych stacji (w zakresie PKP Polskich Linii Kolejowych).
Koszt przebudowy dworca Rzeszów Główny to 48,5 mln złotych brutto. Inwestorem są Polskie Koleje Państwowe S.A., a wykonawcą robót realizowanych w formule „projektuj i buduj” – Budimex S.A. Dokumentacja projektowa została dofinansowana z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, natomiast prace budowlane uzyskały dofinansowanie z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej.
Stacja kolejowa Rzeszów Główny to ważny węzeł kolejowy. Znajduje się na międzynarodowej linii kolejowej E30 Zgorzelec – Medyka. Obsługuje pasażerów pociągów dalekobieżnych PKP Intercity podróżujących do Berlina, Wrocławia, Krakowa, Warszawy, Lublina, Świnoujścia czy Przemyśla, pociągów RegioJet z Pragi do Przemyśla, a także pociągów regionalnych POLREGIO m.in. do Mielca, Tarnowa, Stalowej Woli, Kolbuszowej czy Dębicy. Zgodnie z danymi Urzędu Transportu Kolejowego w 2024 roku stacja Rzeszów Główny obsługiwała średnio do 15,4 tys. pasażerów na dobę i zatrzymywało się na niej niemal 230 pociągów dziennie.
Źródło: Polskie Koleje Państwowe S.A.
Zdjęcia: Budimex
