Pod koniec drugiej dekady września br. GUS ogłosił już wstępne wyniki badań, dotyczące dynamiki produkcji budowlano-montażowej notowane w sierpniu 2009 r.
Zaprezentowane dane podobnie jak miesiąc temu zaskoczyły uczestników rynku budowlanego oraz prognostów. Produkcja budowlano-montażowa (w cenach stałych), obejmująca roboty o charakterze inwestycyjnym i remontowym, zrealizowana w Polsce przez przedsiębiorstwa budowlane zatrudniające powyżej 9 osób, była w lipcu 2009 r. o 10,7% wyższa niż przed rokiem, a w sierpniu aż o 11,0%. W porównaniu z czerwcem 2009 r. produkcja w lipcu była o 5,5% większa, natomiast w sierpniu br. w stosunku do lipca tego roku spadła jedynie o 0,8%.
W lipcu 2009 r. wzrost poziomu zrealizowanych robót odnotowano we wszystkich działach budownictwa, w sierpniu już tylko w jednostkach zajmujących się głównie robotami związanymi z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (41,4%). Spadki wystąpiły w podmiotach, których podstawowym rodzajem działalności są roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków (–4,6%) oraz roboty budowlane specjalistyczne (–1,2%), np. rozbiórka obiektów budowlanych i przygotowanie terenu pod budowę, realizacja robót instalacyjnych, wykończeniowych.
Na razie jednak informacje te należy traktować z pewnym dystansem. Do końca roku pozostało jeszcze kilka miesięcy, rynek jest mało stabilny, wyniki produkcji przemysłowej oraz notowania walutowe, które mają wpływ na ceny materiałów budowlanych, skaczą i są mało przewidywalne. Niezaprzeczalny jest natomiast fakt, że koszty wykonawstwa budowlanego spadają, co powinno sprzyjać ożywieniu rynku inwestycyjnego.
Na potrzeby artykułu przeanalizowano zbiór danych otrzymanych w wyniku kalkulacji kilkudziesięciu budynków należących do trzech grup rodzajowych obiektów, pod kątem ruchu cen na przestrzeni czterech lat. Jak widać z zestawienia, w ostatnich trzech kwartałach 2009 r. wskaźniki cenowe charakterystyczne dla obiektów ogółem spadły, w zależności od rodzaju budynków od 0,57% do 2,23%. Ten fakt spowodowany jest wieloma czynnikami. Jednym z nich jest wzmożona konkurencyjność firm budowlanych, które starają się pozyskać zamówienia za wszelką cenę. Rok temu tę barierę w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej wskazywało tylko 49% badanych przedsiębiorstw, w lipcu 2009 r. było to już 61%, a w sierpniu br. 63%. Z konkurencyjnością powiązana jest bariera dotycząca niedostatecznego popytu, która wzrosła ostatnio w znaczącym stopniu (21% w sierpniu 2008 r., 46% w sierpniu 2009 r.). Przedsiębiorcy mogą zmniejszać swoje koszty dzięki zmianom zachodzącym na rynku pracy. Już tylko w niewielkim stopniu mówi się o niedoborze wykwalifikowanych pracowników (52% przedsiębiorców zgłaszało ten problem w sierpniu 2008 r., rok później tylko 21%), co wiąże się w sposób oczywisty ze zmniejszeniem kosztów zatrudnienia (60% przedsiębiorców miało ten problem w ubiegłym roku, 51% w sierpniu tego roku). Obniżaniu kosztów przez firmy budowlane sprzyja zmniejszony popyt na materiały budowlane i zmniejszanie cen przez producentów.
|
Grupa rodzajowa
obiektów i stany robót |
IV kw.
2005 zł/m2 p.u.
|
Wskaźniki cenowe – %
|
|||
|
IV kw.
2006 |
IV kw.
2007 |
IV kw.
2008 |
III kw.
2009 |
||
|
Budynki wielorodzinne
|
|||||
|
stan surowy podziemia
|
306,66
|
105,30
|
125,73
|
112,44
|
96,80
|
|
stan surowy nadziemia
|
644,01
|
107,90
|
130,12
|
110,49
|
96,65
|
|
stan wykończeniowy
|
793,03
|
105,89
|
122,82
|
111,61
|
99,93
|
|
instalacje
|
349,22
|
107,19
|
120,10
|
109,88
|
98,88
|
|
obiekt ogółem
|
2092,92
|
106,64
|
125,05
|
111,09
|
98,25
|
|
Budynki jednorodzinne
|
|||||
|
stan surowy podziemia
|
400,59
|
105,28
|
136,10
|
106,98
|
98,05
|
|
stan surowy nadziemia
|
825,66
|
106,16
|
131,85
|
106,84
|
97,25
|
|
stan wykończeniowy
|
805,97
|
104,24
|
119,96
|
111,06
|
97,20
|
|
instalacje
|
396,13
|
102,41
|
114,53
|
109,96
|
99,96
|
|
obiekt ogółem
|
2420,55
|
104,77
|
125,88
|
108,64
|
97,77
|
|
Budynki handlowo-usługowe
|
|||||
|
stan surowy podziemia
|
150,13
|
104,26
|
117,82
|
110,69
|
96,98
|
|
stan surowy nadziemia
|
542,44
|
106,22
|
122,93
|
110,53
|
99,36
|
|
stan wykończeniowy
|
486,66
|
105,18
|
125,18
|
112,57
|
99,58
|
|
instalacje
|
270,03
|
103,61
|
112,96
|
108,42
|
100,72
|
|
obiekt ogółem
|
1449,27
|
105,18
|
121,33
|
110,89
|
99,43
|
Wskaźniki cenowe i ich zmiany dla grup rodzajowych obiektów
Efekty skomplikowanych powiązań ekonomiczno-gospodarczych, mających miejsce na naszym rynku budowlanym, dokumentują zaprezentowane w artykule zmiany wskaźników cenowych odnoszące się do poszczególnych grup rodzajowych obiektów budowlanych.
Wskaźniki cenowe wyrażone są w procentach i odnoszą się każdorazowo do poprzedniego kwartału, któremu nadaje się wartość 100%. Stąd też dany wskaźnik określa zawsze procent zmiany cen w stosunku do poprzedniego kwartału. Aby wyznaczyć wskaźnik dla okresów dłuższych niż kwartał, wystarczy przemnożyć przez siebie wskaźniki kwartalne w odpowiednim przedziale czasowym, pamiętając, że są to wskaźniki procentowe.
Tak np. dla grupy budynków wielorodzinnych wskaźnik wzrostu ceny od IV kwartału 2005 r. do np. III kwartału 2009 r. dla stanu surowego podziemia stanowić będzie iloczyn:
1,05300 x 1,2573 x 1,1244 x 0,9680 = 1,4410, tzn. 144,10%
Dla umożliwienia przeliczeń wartościowych w kolumnie dotyczącej IV kwartału 2005 r. podano wskaźniki cenowe odniesione do jednostek charakterystycznych wybranych obiektów. Tak więc cenę 1 m2 p.u. stanu surowego podziemia budynków wielorodzinnych w III kwartale 2009 r. obliczy się jako iloczyn:
306,66 zł/m2 p.u. x 1,4410 = 441,90 zł/m2 p.u.
Jak widać z zestawienia, po szalonych podwyżkach cen robót budowlanych w roku 2007, rok 2008 charakteryzował się wyhamowywaniem tempa wzrostu, a ostatnie trzy kwartały 2009 r. to już ewidentne spadki cenowe, które jeszcze bardziej mogą się pogłębić z końcem roku.
Zainteresowanych szczegółami zapraszamy do zapoznania się z wydawnictwami: IWNB – informacyjny zestaw wskaźników nakładów na obiekty budowlane oraz WRC – wskaźniki ruchu cen obiektów i robót budowlanych autorstwa firmy ORGBUD-SERWIS.
Renata Niemczyk
ORGBUD-SERWIS Sp. z o.o.
