Rok 2011 w budownictwie jawi się jako stabilny – produkcja budowlano-montażowa nieco w górę, a koszty budowy na dotychczasowym poziomie.
Stawki robocizny kosztorysowej bez większych zmian
Od 2010 r. stawki robocizny nie uległy dużym zmianom. W minionym roku większą dynamiką wzrostu charakteryzowały się stawki dla robót inżynieryjnych, które zmieniły się o 1,1% (patrz wykres 1), niż dla robót ogólnobudowlanych, których stawki spadły o 0,3%. Przy czym stawka robocizny kosztorysowej (średnia dla całego kraju) w IV kwartale 2011 r. dla robót inżynieryjnych wynosiła 13,91 zł/r-g, a dla robót ogólnobudowlanych inwestycyjnych – 14,34 zł/r-g (patrz tabela 1). Najniższa stawka robocizny była w województwie warmińsko-mazurskim – 12,12 zł/r-g (dla instalacji sanitarnych), z kolei najwyższą odnotowano w Warszawie dla robót ogólnobudowlanych w wysokości 19,64 zł/r-g. W tabeli 2 przedstawiono stawki robocizny kosztorysowej netto, również w innych województwach.
Tab. 1. Średnie krajowe stawki robocizny kosztorysowej (netto) i ich zmiany w %
|
Lp.
|
Rodzaje robót
|
IV kw. 2011 r. (zł/r-g) |
IV kw. 2011 r.
|
(w %)
|
|
IV kw. 2010 r.
|
||||
|
1.
|
Roboty ogólnobudowlane inwestycyjne |
14,34
|
–0,3
|
|
|
2.
|
Roboty ogólnobudowlane remontowe
|
14,06
|
1,2
|
|
|
3.
|
Roboty instalacji sanitarnych
|
13,77
|
0,8
|
|
|
4.
|
Roboty instalacji elektrycznych
|
14,02
|
1,1
|
|
|
5.
|
Roboty inżynieryjne
|
13,91
|
1,1
|
|
|
6.
|
Roboty wykończeniowe o wysokim standardzie |
16,17
|
–1,1
|
|
Ceny materiałów – minimalne wzrosty i spadki
Do historii przeszedł już rok 2007, kiedy to popyt na roboty budowlane był największy, a ceny materiałów rosły w niezwykłym tempie. Średnio ceny materiałów budowlanych podrożały w tym okresie prawie o 20%, a cegły i pustaki ceramiczne osiągały nawet trzycyfrowe wzrosty.
Prowadzone od 2008 r. badania wskazują na stopniowe osłabienie trendu wzrostowego. Ceny materiałów zużywanych w budownictwie ogółem zmieniły się w omawianym roku o 2,2%. W następnym, 2009 r. zanotowano spadek cen o 3,9%, a w 2010 r. nastąpił lekki wzrost o 1,2% (wykres 2).
Podobnie w roku 2011 większość cen materiałów podstawowych dla budownictwa pozostawała na stałym poziomie. Średni wzrost w całym kraju dla materiałów ogółem wyniósł 2,1%, przy czym ceny materiałów budowlanych wzrosły o 1,4%, instalacyjnych – o 4%, a elektrycznych – o 11,9% (wykres 1). W niektórych grupach materiałów zanotowano nieco większe ruchy cen – tzn. spadki jak i wzrosty. Zmiany te pokazane są w tabeli 3.
Tab. 2. Stawki robocizny kosztorysowej w robotach ogólnobudowlanych w poszczególnych województwach
|
Lp.
|
Województwo
|
IV kw. 2011 r. (zł/r-g) |
|
1.
|
warmińsko-mazurskie
|
12,20
|
|
2.
|
lubelskie
|
12,35
|
|
3.
|
świętokrzyskie
|
12,81
|
|
4.
|
podkarpackie
|
13,08
|
|
5.
|
zachodniopomorskie
|
13,71
|
|
6.
|
dolnośląskie
|
14,13
|
|
7.
|
kujawsko-pomorskie
|
14,15
|
|
8.
|
podlaskie
|
14,35
|
|
9.
|
opolskie
|
14,54
|
|
10.
|
łódzkie
|
14,65
|
|
11.
|
małopolskie
|
14,71
|
|
12.
|
lubuskie
|
14,73
|
|
13.
|
śląskie
|
15,23
|
|
14.
|
pomorskie
|
15,70
|
|
15.
|
wielkopolskie
|
15,84
|
|
16.
|
mazowieckie
|
17,19
|
|
17.
|
Warszawa
|
19,64
|
Tab. 3. Zmiany cen (w %) materiałów (budowlanych, instalacyjnych, elektrycznych) wg wybranych grup
|
Wybrana grupa materiałów |
Rodzaje materiałów
|
IV kw. 2011 r.
|
(w %)
|
|
IV kw. 2010 r.
|
|||
|
11
|
Wyroby hutnictwa żelaza
|
12,7
|
|
|
17
|
Materiały wiążące oraz wapienne i gipsowe
|
–1,3
|
|
|
18
|
Materiały i wyroby ceramiczne, wapienno-piaskowe
|
–3,9
|
|
|
19
|
Elementy żelbetowe budownictwa kubaturowego
|
1,6
|
|
|
22
|
Elementy i wyroby betonowe
|
–0,4
|
|
|
25
|
Wyroby z ceramiki szlachetnej
|
3,8
|
|
|
27
|
Materiały drzewne, płyty i sklejki
|
2,4
|
|
|
50
|
Rury stalowe, stalowe preizolowane
|
4,1
|
|
|
51
|
Łączniki i kształtki do rur stalowych
|
6,9
|
|
|
53
|
Kształtki żeliwne
|
7,7
|
|
|
55
|
Rury i kształtki oraz elementy kamionkowe i ceramiczne
|
6,2
|
|
|
60
|
Grzejniki i osprzęt
|
2,0
|
|
|
67
|
Materiały do izolacji termicznej
|
7,3
|
|
|
70
|
Aparatura elektrotechniczna niskiego napięcia
|
–7,8
|
|
|
72
|
Osprzęt sygnalizacyjny
|
–4,3
|
|
|
79
|
Przewody elektroenergetyczne
|
20,6
|
|
|
80
|
Kable energetyczne, teletechniczne i sygnalizacyjne
|
21,9
|
|
Warto pamiętać, że materiały stanowią od 60 do 64% całkowitych kosztów budowy budynku wielo- lub jednorodzinnego, robocizna ma 10–18% udziału w tych kosztach, a praca sprzętu – od 3 do 9%.
Ceny pracy sprzętu – lekkie wzrosty
Największe zmiany cen pracy sprzętu następowały w 2007 r. – wzrosły wtedy średnio o 10,6%, natomiast w 2008 r. wzrost ten wyniósł już tylko 3% (wykres 3). W latach 2009–2011 utrzymuje się tendencja lekkiego wzrostu – ceny pracy sprzętu ogółem wzrosły o 2,9%. Większe zmiany cen zanotowano w przypadku niektórych grup oraz konkretnych jednostek sprzętowych. Na przykład ceny pracy żurawi (samochodowe, samojezdne i gąsienicowe) w ciągu całego roku wzrosły o 4,5%, natomiast w przypadku rusztowań budowlanych dynamika zmian cen była znacznie mniejsza (2,9%).
Ceny obiektów – względnie stabilne
Niewielkie zmiany cen czynników produkcji: materiałów, sprzętu i stawek robocizny wpłynęły na stabilizację poziomu kosztów realizowanych inwestycji. Koszty budowy budynków wielo- i jednorodzinnych wzrosły od stycznia do grudnia 2011 r. w granicach 1% (tabela 4).
Tab. 4. Zmiany cen obiektów (w %)
|
Typ budownictwa |
IV kw. 2011 r.
|
(w %)
|
|
IV kw. 2010 r.
|
||
|
mieszkaniowe wielorodzinne
|
1,1
|
|
|
mieszkaniowe jednorodzinne
|
1,0
|
|
|
użyteczności publicznej
|
0,6
|
|
|
inżynieryjne
|
5,5
|
|
I tak np. w IV kwartale 2011 r. koszty budowy 1 m² p.u. apartamentowca mieszkalno-biurowego wynosiły 4099 zł, a na początku roku – 4040 zł/m². Podobnie zmieniły się koszty obiektów użyteczności publicznej – SEKOCENBUD odnotował w ciągu roku ich wzrost jedynie o 0,6%. Natomiast koszty, jakie ponoszono podczas wykonywania niektórych obiektów inżynieryjnych, były w IV kwartale 2011 r. o 5,5% wyższe niż w IV kwartale 2010 r.
Przy czym największą dynamikę wzrostu kosztów budowy osiągnęły mosty i wiadukty (5,1%) oraz linie elektroenergetyczne (5,5%), a koszty dróg były niższe o prawie 1% w stosunku do IV kwartału 2010 r. Zmiany kosztów robót w różnych grupach obiektów inżynieryjnych zostały podane na wykresie 4.
Wyczerpujące informacje dotyczące poziomu cen i wskaźników ich wzrostu znajdują się w wydawnictwach systemu SEKOCENBUD.
dr inż. Janusz Traczyk
mgr Mariola Gala-de Vacqueret
