Ab 1. Mai 2011 können Arbeitnehmer aus Polen uneingeschränkt eine Arbeit in Deutschland aufnehmen. Für die Arbeitsleistung, die hauptsächlich in Deutschland zu erbringen ist, gilt deutsches Recht.
Es gibt zahlreiche Unterschiede im polnischen und deutschen Arbeitsrecht, besonders wenn es geht um
– Ausschlussfristen,
– Kündigung,
– Krankschreibung,
– Arbeitsunfälle,
– Urlaubsabgeltung,
– Überstunden und einige andere Aspekte des Arbeitsrechts.
In Deutschland gibt es Organisationen, die den Auslandsarbeitern im Notfall helfen, z.B. das DGB1 – Projekt „Faire Mobilität – Arbeitnehmerfreizügigkeit sozial, gerecht und aktiv” (http://www.faire-mobilitaet.de).
Unten wird das Basiswortschatz zum Thema „Arbeitsvertrag” besprochen.
Arbeitsvertrag
zwischen dem Arbeitgeber: …………… (Name und Anschrift des Arbeitgebers), im Folgenden Arbeitgeber, und dem Arbeitnehmer: …………… (Vor- und Familienname, Anschrift, Geburtsdatum des Arbeitnehmers), im Folgenden: Arbeitnehmer
1. Beginn und Ende des Arbeitsverhältnisses
Als Arbeitsbeginn wird der …… (TT.MM.JJJJJ.) vereinbart. Das Arbeitsverhältnis wird auf unbestimmte Zeit /befristet bis zum TT.MM.JJJJJ/vereinbart.
2. Probezeit
Die Probezeit beträgt zwei Monate. In der Probezeit können Arbeitgeber und Arbeitnehmer das Arbeitsverhältnis jederzeit lösen.
3. Tätigkeit/Funktion: ……………
Der Arbeitnehmer kann auch für andere seinen Fähigkeiten entsprechende Arbeiten herangezogen werden.
4.Vergütung
Der Arbeitnehmer erhält eine monatliche Bruttovergütung von ….. € /einen Stundenlohn von derzeit ….. Euro. Der Lohn wird bargeldlos ausbezahlt. Der Arbeitnehmer gibt hierfür das auf seinen Namen lautende Konto Nr …… (Kontonummer) bei ….. (Bank) bekannt.
5. Arbeitszeit/Überstunden
Die regelmäßige Wochenarbeitszeit beträgt ….. Stunden. Allfällige Überstunden sind durch das Monatsgehalt abgegolten und können in Freizeit kompensiert werden.
6. Urlaub
Der Arbeitnehmer hat Anspruch auf einen gesetzlichen Mindesturlaub von derzeit 20 Arbeitstagen im Kalenderjahr – ausgehend von einer Fünf-Tage-Woche.
7. Krankheit
Wird ein Arbeitnehmer durch Arbeitsunfähigkeit infolge Krankheit an seiner Arbeitsleistung verhindert, ohne dass ihn ein Verschulden trifft, so hat er Anspruch auf Entgeltfortzahlung im Krankheitsfall durch den Arbeitgeber für die Zeit der Arbeitsunfähigkeit bis zur Dauer von sechs Wochen.
8. Ausschlussfrist
Der Arbeitgeber oder Arbeitnehmer müssen ihre Ansprüche aus dem Arbeitsverhältnis innerhalb von drei Monaten nach ihrer Fälligkeit schriftlich geltend machen und im Falle der Ablehnung durch die Gegenseite innerhalb von weiteren drei Monaten einklagen.
mgr germ., inż. ochr. środ. Inessa Czerwińska
1Der Deutsche Gewerkschaftsbund – Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych
Vokabeln:
der Anspruch
e –wymaganie, roszczenie
eine Arbeit aufnehmen – podejmować pracę
der Arbeitgeber – pracodawca
der Arbeitnehmer – pracobiorca
die Arbeitsleistung erbringen – świadczyć usługi
die Arbeitsunfähigkeit-en – niezdolność do pracy
das Arbeitsverhältnis-sse – stosunek pracy
bargeldlos – dosł. bezgotówkowo, przelewem na konto
befristet – ograniczony w czasie
die Fälligkeit-en – wymagalność, ważność
die Frist-en – termin
die Krankschreibung-en – zwolnienie lekarskie
die Kündigung-en – wypowiedzenie umowy
das Monatsgehalter – wyposażenie miesięczne
der Stundenlohne – stawka godzinowa
die Überstunde-n – nadgodzina
der Unfalle – nieszczęśliwy wypadek
die Urlaubsabgeltung-en – świadczenia urlopowe
die Vereinbarung-en – umowa, układ
die Vergütung-en – wynagrodzenie
das Verschulden – wina
der Vertrage – umowa, kontrakt
© Haramis Kalfar – Fotolia.com
Tłumaczenie
Umowa o pracę
Od 1 maja 2011 pracownicy z Polski mogą w sposób nieograniczony podejmować pracę w Niemczech. W przypadku gdy pracobiorca świadczy usługi przeważnie na terenie Niemiec, stosuje się prawo niemieckie. Istnieje wiele różnic w polskim i niemieckim prawie pracy, w szczególności jeśli chodzi o terminy prekluzyjne, rozwiązanie umowy, zwolnienie chorobowe, wypadki przy pracy, odszkodowania, pracę w godzinach nadliczbowych i kilka innych aspektów prawa pracy.
W Niemczech są organizacje, które pomagają zagranicznym pracownikom w przypadku kłopotów, na przykład DGB-Projekt „Uczciwa mobilność – swobodny przepływ pracowników społecznie, sprawiedliwie i aktywnie” (http://www.faire-mobilitaet.de).
Dalej omówione zostanie podstawowe słownictwo w temacie „Umowa o pracę”.
Umowa o pracę
pomiędzy Pracodawcą: ……….. (nazwa i adres pracodawcy), zwanym dalej pracodawcą, a
Pracobiorcą: ……….. (imię i nazwisko, adres, data urodzenia pracobiorcy), zwanym dalej Pracobiorcą.
1. Początek i koniec stosunku pracy
Jako termin rozpoczęcia pracy uzgadnia się datę ….. (dd.mm.rrrr.). Umowa jest podpisywana na czas nieokreślony/określony do dnia dd.mm.rrrr.
2. Okres próbny.
Okres próbny wynosi dwa miesiące. W okresie próbnym pracodawca i pracobiorca mogą rozwiązać stosunek pracy w dowolnym momencie.
3. Działalność/Funkcja: ……………………………………..
pracobiorca może być również wykorzystywany do innych niezbędnych prac zgodnych z jego umiejętnościami.
4. Wynagrodzenie
pracobiorca otrzymuje wynagrodzenie miesięczne brutto ….. €/stawka godzinowa jest obecnie …… euro. Wynagrodzenie będzie wypłacane na konto. Pracobiorca podaje poniżej numer konta prowadzonego na jego rzecz ….. (nr konta ) w banku ….. (bank).
5. Czas pracy/nadgodziny
Tydzień pracy wynosi ….. godzin
Wszelkie nadgodziny są wypłacane wraz z miesięcznym wynagrodzeniem i mogą być zrekompensowane w postaci dodatkowego urlopu.
6. Urlop
Pracobiorca ma prawo do ustawowego minimalnego urlopu, obecnie 20 dni roboczych w roku kalendarzowym przy pięciu dniach roboczych w tygodniu.
7. Choroba
Jeśli pracobiorca staje się niezdolny do pracy z powodu choroby zaistniałej bez jego winy2, ma prawo do ciągłej wypłaty zasiłku chorobowego przez pracodawcę w okresie niezdolności do pracy do sześciu tygodni.
8. Terminy prekluzyjne3
Pracodawca lub pracobiorca powinien złożyć swoje roszczenia na podstawie umowy o pracę w ciągu trzech miesięcy od jej zakończenia w formie pisemnej i w ciągu kolejnych trzech miesięcy do sądu w przypadku odrzucenia roszczenia przez drugą stronę.
W tekście wykorzystano fragmenty przykładowych umów pracy z następujących źródeł:
1. Kancelaria prawna: http://www.mayr-arbeitsrecht.deIndustrie- und Handelskammer/Frankfurt am Main: http://www.frankfurt-main.ihk.de
2. Strona Szwajcarskiego Związku Budowlańców http://www.baumeister.ch
3. Strona Cechu Budowlańców Dolnej Austrii www.bau-noe.at
2Zasiłek chorobowy w Niemczech należy się tylko w przypadku choroby zaistniałej nie z winy pracownika, czyli jeżeli np. pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu w wypadku samochodowym, będąc nietrzeźwym za kierownicą, to zasiłek mu się nie należy.
3Czynności prawne dokonane po przekroczeniu terminu prekluzyjnego są bezskuteczne.
