Co przyniesie deregulacja?

Przyjęta wersja projektu znacznie różni się od jej pierwotnego kształtu, co było wynikiem licznych dyskusji merytorycznych, opinii prawnych i uwag zainteresowanych środowisk. Zmiany prawne odnoszą się do przepisów ustawy – Prawo budowlane, jak i przepisów ustawy o samorządach zawodowych.

Podstawowym założeniem rozwiązań przyjętych w projekcie jest ułatwienie i przyśpieszenie drogi do uzyskania uprawnień budowlanych umożliwiających wykonywanie zawodu. Analizując charakter zmian należy odnotować, że początkowo przewidywano:

– możliwość uzyskania wyłącznie łącznych uprawnień do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń, bez możliwości uzyskania uprawnień odrębnych do projektowania lub kierowania;

– włączenie do specjalności konstrukcyjno-budowlanej specjalności:

– drogowej,

– mostowej,

– kolejowej,

– wyburzeniowej;

– likwidację specjalności telekomunikacyjnej;

– nieznaczne skrócenie wymiarupraktyki projektowej;

– likwidację funkcji rzeczoznawcy budowlanego.

W wyniku licznych dyskusji merytorycznych, ostatecznie:

– przywrócono możliwość uzyskania odrębnych uprawnień do projektowania i kierowania robotami budowlanymi;

– utrzymano uprawnienia budowlane we wszystkich dotychczasowych specjalnościach, aczkolwiek pod inną nieco nazwą;

– dodano specjalność hydrotechniczną;

– wprowadzono możliwość uzyskania uprawnień bez ograniczeń w zakresie wykonawstwa przez inżynierów I stopnia i w ograniczonym zakresie przez techników oraz mistrzów;

– wprowadzono instytucję patrona, zrezygnowano jednak z możliwości skracania praktyki przez patrona, jak początkowo przewidywał projekt;

– wprowadzono regulację, zgodnie z którą pozytywny wynik części pisemnej egzaminu jest ważny przez okres 3 lat od dnia jego uzyskania;

– skrócono wymiar praktyki projektowej aż o połowę, tj. z dwóch lat do roku;

– wprowadzono możliwość zwolnienia z egzaminu na uprawnienia budowlane na mocy porozumienia z uczelnią oraz możliwość uznania praktyki studenckiej za część lub całość praktyki zawodowej – umowy z uczelniami podpisywane będą przez organy krajowe izby, tj. Krajową Radę PIIB;

– przeniesiono przepisy przewidujące możliwość nadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego z przepisów ustawy – Prawo budowlane do przepisów ustawy o samorządach zawodowych – różnicą w stosunku do stanu obowiązującego jest:

– możliwość nadania tytułu na określony czas,

– wymóg członkostwa w izbie,

– brak wpisu do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców prowadzonego przez GUNB – listę rzeczoznawców budowlanych będzie prowadziła Polska Izba Inżynierów Budownictwa.

Powyższe zmiany dotyczyły przepisów ustawy – Prawo budowlane, natomiast w odniesieniu do ustawy o samorządach zawodowych wprowadzono dwie istotne zmiany. Pierwsza dotyczy likwidacji samorządu zawodowego urbanistów, natomiast druga – zmian w zakresie przynależności do izby architektów i inżynierów budownictwa. Według projektu:

– do Izby Architektów RP będą należały osoby:

I. posiadające uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej (architekci i inżynierowie budownictwa):

1) do projektowania bez ograniczeń,

2) do projektowania w ograniczonym zakresie,

3) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,

4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie,

5) do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,

6) do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie,

uzyskanena podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, czyli po 1 stycznia 1995 r.;

II. posiadające uprawnienia w specjalności architektonicznej do projektowania bez ograniczeń (architekci) uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, czyli przed 1 stycznia 1995 r.

– do Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa będą należały osoby:

I. posiadające uprawnienia budowlane we wszystkich zakresach w specjalności:

1) konstrukcyjno-budowlanej,

2) inżynieryjnej:

a) mostowej,
b) drogowej,

c) kolejowej,

d) hydrotechnicznej,

e) wyburzeniowej,

3) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:

a)  telekomunikacyjnych,

b) cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,

c) elektrycznych i elektroenergetycznych,

uzyskane na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, czyli po 1 stycznia 1995 r.;
II. posiadające uprawnienia budowlane odpowiadające zakresowi specjalności, o których mowa w pkt. I, uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, czyli przed 1 stycznia 1995 r.;

III. posiadające uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej (architekci i inżynierowie budownictwa):

1) do projektowania w ograniczonym zakresie,

2) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,

3) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie,

uzyskaneprzed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, czyli przed 1 stycznia 1995 r.

Podsumowując powyższe, należy stwierdzić, iż zmiana w stosunku do dzisiejszej regulacji będzie polegała na tym, iż wyłącznie grupa osób posiadających uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej, uzyskane po 1 stycznia 1995 r., będzie zobowiązana do przynależności do izby architektów, w przypadku gdy osoby te będą chciały wykorzystywać uprawnienia w tym zakresie. Pozostałe zasady członkostwa pozostaną bez zmian.

Wobec powyższego należy zwrócić uwagę, czy przedmiotowe przepisy nie będą miały wpływu na wykonywanie zawodu przez poszczególnych członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, tj. czy nie będą wymagały uzyskania dodatkowo wpisu na listę Izby Architektów RP.

Omawiane przepisy wejdą w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia ustawy.

dr Joanna Smarż

Główny Specjalista Krajowego Biura PIIB

Dr Joanna Smarż czynnie uczestniczyła w pracach sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. związanych z ograniczaniem biurokracji, reprezentując Polską Izbę Inżynierów Budownictwa