Halę Stulecia zaprojektowano jako monumentalny budynek o konstrukcji wykonanej całkowicie z żelbetu, była wzorem dla wznoszonych budowli modernistycznych. W latach 2009-2011 zrealizowano największy remont Hali Stulecia od czasu jej wybudowania.
Halę Stulecia wybudowano w latach 1911–1913 według projektu Maksa Berga. Budynek zlokalizowany jest w centralnej części dawnych terenów wystawowych obecnie nazywanych kompleksem Hali Stulecia. Kompleks znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie parku Szczytnickiego i Ogrodu Zoologicznego w północno-wschodniej części Wrocławia.
Żebrowa kopuła Hali Stulecia była w chwili wzniesienia budynku największą kopułą na świecie. Przewyższała wielkością kopuły świątynie Hagia Sophia i Panteonu w Rzymie. Niespotykana rozpiętość kopuły stanowiła wyzwanie dla projektantów, którzy musieli zastosować prekursorskie rozwiązania konstrukcyjne.Od chwili wybudowania Hala Stulecia jest wzorem dla modernistycznych budowli monumentalnych i jednym z najbardziej znaczących dzieł architektury XX w.
Fot. 1 Kopuła żebrowa Hali Stulecia
Do rejestru zabytków miasta Wrocławia Hala Stulecia (Ludowa) została wpisana w 1962 r., zaś w 1977 r. wpisano ją tam ponownie pod nazwą Zespół Hali Ludowej (Hala Stulecia, Pawilon Czterech Kopuł, Pergola, Kolumnada przed Halą i Iglica, pawilon restauracyjny).
W 2005 r. prezydent Polski uznał budynek za pomnik historii, a w 2006 r. wpisano Halę Stulecia na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO jako pionierskie osiągnięcie inżynierii i architektury XX w.
Prace przygotowawcze
Przed przystąpieniem do wykonania remontu budynku poczyniono przygotowania polegające na uzyskaniu odpowiednich środków finansowych oraz zleceniu opracowania wielu ekspertyz i opinii określających stan techniczny zarówno samego obiektu, jak również jego poszczególnych elementów. Sporządzono dokumentację konserwatorską stolarki okiennej, ekspertyzę stanu technicznego konstrukcji budynku, ekspertyzę dendrologiczną na temat istniejącego pnącza na elewacji i konieczności jego zabezpieczenia na czas remontu elewacji, rozpoznanie konserwatorskie i badanie kolorystyki ścian zewnętrznych, opinię techniczną dotyczącą wzmocnienia głównego pierścienia rozciąganego, badania metalograficzne dotyczące oszacowania stanu i właściwości elementów stalowych kratownic głównego pierścienia rozciąganego, kompleksową ocenę parametrów mechanicznych betonu głównego pierścienia rozciąganego, dokumentację rozpoznania konserwatorskiego oraz prac odkrywkowych w Sali Cesarskiej. Wymienione dokumenty oraz stałe konsultacje z gronem wybitnych konserwatorów zabytków, historyków sztuki i ekspertów budowlanych były podstawą do opracowania projektów remontu Hali Stulecia oraz uzyskania pozwoleń na budowę.
Ze względu na specyfikę finansowania całego zadania remont podzielono na dwa etapy. Etap pierwszy obejmował swym zakresem remont elewacji budynku, etap drugi – remont i modernizację wnętrza budynku.
Fot. 2 Wzmocnienia dolnego wieńca rozciąganego – układanie kabli i zabezpieczenie z zaprawy
Konstrukcja budynku
Konstrukcję Hali Stulecia wykonano w całości jako żelbetową z wyjątkiem głównego pierścienia rozciąganego, który zrealizowano jako konstrukcję zespoloną w postaci stalowych kratownic zatopionych w betonie.
Konstrukcja złożona jest z czterech części wzajemnie powiązanych ze sobą pod względem statyki budowli.
– Latarnia o średnicy zewnętrznej 17,4 m i wysokości 5,75 m. Jej konstrukcję nośną stanowią cztery tarczownicowe ramy o słupach dwugałęziowych, rozmieszczone promieniście i ustawione w ściskanym pierścieniu kopuły na wysokości 36 m od poziomu posadzki.
– Kopuła żebrowa (fot. 1) o wysokości 23 m i rozpiętości 65 m. Składa się z 32 żeber łukowych, jest zwieńczona u góry pierścieniem ściskanym i oparta na dole na głównym pierścieniu rozciąganym. Łuki kopuły na swej długości są powiązane (usztywnione) trzema pierścieniami pośrednimi, na których wsparto ściany elewacyjne i tarasowe stropodachów. Pod pierścieniem rozciąganym, w kanale łożyskowym, w osi każdego łuku, ustawiono 32 wahaczowe łożyska, podpierające i oddzielające żebrową kopułę od podbudowy. Główny pierścień rozciągany w osi łożysk ma średnicę 67 m. Łożyska o wysokości 57 cm ustawiono na konstrukcji podbudowy na wysokości 18 m od poziomu posadzki sali widowiskowej.
– Podbudowa kopuły. W oryginalny sposób rozwiązano konstrukcję, której zasadniczym elementem jest cylinder o średnicy wewnętrznej 65 m i zmiennej grubości ściany (przy fundamencie ok. 5 m, na wysokości łożysk 2 m). W ścianach cylindra powycinano otwory. Od dołu wycięto cztery arkady, każda u podstawy ma szerokość 41 m, a wysokość 16,7 m. W efekcie po wycięciach z cylindra pozostały cztery łuki osadzone w masywnych blokach – filarach fundamentowych. Łuki arkad, jako pozostałość cylindra, są dwukrzywiznowe. Obciążone pionowymi siłami od łożysk podlegają znacznym siłom skręcającym. Aby wyeliminować skręcanie łuków arkad, każdą arkadę podparto sześcioma żebrami absydowymi.
Fot. 3 Elewacja południowo-zachodnia po remoncie
– Bloki fundamentowe. Masywne, dwuprzegubowe żebra absydowe oparto na wystających ponad poziom blokach fundamentowych. Żebra przejmują wszystkie siły rozporowe, usztywniają podbudowę i powiększają jednoprzestrzenne pomieszczenie hali z 65 m średnicy cylindra do rozpiętości 95 m. Cylinder podbudowy i absydy otoczone są parterową zabudową dwunawowych kuluarów. Kuluary z trzema wejściami bocznymi i wejściem głównym oraz czterema salami owalnymi są doświetlone świetlikami dachowymi.
Etap pierwszy – remont elewacji
W lutym 2009 r. uzyskano pozwolenie na wykonanie robót budowlanych w zakresie remontu elewacji, stolarki okiennej i pokrycia dachów budynku Hali Stulecia we Wrocławiu.
W marcu 2009 r. przystąpiono do realizacji remontu, zabezpieczono zieleń rosnącą bezpośrednio przy ścianach budynku i rozpoczęto czyszczenie powierzchni betonowych elementów elewacji. Jednocześnie demontowano okna w celu wykonania ich kompleksowego remontu w warsztacie stolarskim oraz usuwano warstwy pokryć dachowych.
Fot. 4 Hol wejścia głównego do budynku przed i po zdemontowaniu stropu podwieszonego
Elewację zrealizowano w technologii betonu wykonanego na budowie w szalunku drewnianym. Na powierzchni elewacji widoczny jest rysunek szalunków o niejednorodnej strukturze wynikającej z zastosowania zróżnicowanej wielkości kruszywa i różnej wytrzymałości betonu. Elewacja była mocno zniszczona i zabrudzona wskutek niszczącego działania czynników atmosferycznych.
Betonowa elewacja w wielu miejscach była zarysowana i spękana. Występowały liczne uszkodzenia i ubytki spowodowane degradacją betonu. Betonowa otulina zbrojenia utraciła swoje właściwości ochronne, powodując rdzewienie stali, czego konsekwencją było pękanie i odspajanie fragmentów betonu na filarkach okiennych. Cała powierzchnia elewacji wymagała kompleksowych prac konserwatorsko-remontowych.
Pracom renowacyjnym poddano betonową powierzchnię elewacji, wykonując czyszczenie wszystkich elementów betonowych, niezbędne naprawy uszkodzeń betonu i zbrojenia, reprofilacje ubytków betonu, iniekcje pęknięć i zarysowań, zabezpieczenia oraz uzupełnienia wypłukanej przez deszcz i wiatr struktury betonu.
Fot. 6 Przegłębienie posadzki sali widowiskowej i rusztowanie podwieszone do kopuły
Wykonano następujące prace renowacyjne powierzchni betonowych:
– oczyszczono całą betonową powierzchnię elewacji, stosując metodę niskociśnieniowego strumieniowania drobnofrakcyjnym ścierniwem (pył kwarcowy) w osłonie mgły wodnej – metoda JOS;
– naprawiono (reprofilacja) ubytki, raki i odspojenia korozyjne, a także wykonano konieczne uzupełnienia skorodowanych prętów zbrojeniowych;
– w przypadkach dużych ubytków i odspojeń odtworzono powierzchnię, nawiązując do powierzchni bezpośrednio przyległych albo powierzchni elementów podobnych;
– pozostawiono drobne ubytki i wypłukania faktury betonu, które nie różnią się od powierzchni sąsiednich czy miejsc innych elementów tego rodzaju i jednocześnie nie naruszają jego wytrzymałości;
– wykonano iniekcję wszystkich pęknięć i rys, zabezpieczając strukturę wewnętrzną betonu;
– betonową powierzchnię elewacji zabezpieczono impregnatem przepuszczalnym dla pary wodnej.
Częścią przeprowadzonego remontu było zabezpieczenie głównego elementu konstrukcyjnego, jakim jest dolny pierścień rozciągany pod kopułą żebrową(fot. 2) o długości obwodu 218 m i zlokalizowany na wysokości 19 m powyżej poziomu gruntu. Takie zabezpieczenie ma uzasadnienie ze względu na okresowe podwieszanie do żeber konstrukcji kopuły urządzeń nagłaśniających i oświetlenia, potrzebnych w czasie organizacji imprez masowych w hali. Zabezpieczenie tego elementu konstrukcyjnego, zaproponowane przez generalnego wykonawcę, polegało na opasaniu pierścienia rozciąganego z zewnątrz bezprzyczepnościowymi linami (27 sztuk o średnicy 15,5 mm), zestawionymi w dziewięciu kablach składających się z trzech żył. Kable umieszczone w osłonach rurowych z PEHD zostały ułożone na zewnętrznej powierzchni pierścienia rozciąganego kopuły w rozstawie co 140 mm i przed zakotwieniem naciągnięte siłą równą 15% nośności lin, zapewniającą prawidłowe działanie urządzeń kotwiących. Po wykonaniu naciągu kable zostały zainiektowane zaczynem cementowym oraz zabezpieczone z zewnątrz warstwą mineralnej zaprawy niskoskurczowej o fakturze i kolorystyce zgodnej z wymaganiami konserwatora zabytków i odpowiadającej pozostałym powierzchniom elewacji hali.
Fot. 5 Sala kwadratowa w trakcie i po demontażu okładziny kamiennej
Zabezpieczenie obwodowe głównego elementu konstrukcyjnego Hali Stulecia za pomocą zewnętrznego systemu sprężającego jest największym tego typu wzmocnieniem zrealizowanym w Polsce.Ustalono, że po oczyszczeniu powierzchni elewacji nastąpi wykonanie próbnych powłok malarskich o jednakowej barwie, lecz różnych odcieniach. W celu określenia właściwej kolorystyki ścian zewnętrznych wykonano uzupełniające badania konserwatorskie: wykonano dokumentację fotograficzną, ustalono miejsca pobrania próbek do badań laboratoryjnych, wykonano analizę stanu zachowania badanych fragmentów i wpływu czynników niszczących na pierwotną kolorystykę, pobrano dziesięć próbek, wykonano specjalistyczne badania laboratoryjne, przeprowadzono analizę zebranego materiału i wyników badań, określono kolorystykę ścian elewacji.
W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że najstarsza warstwa malarska w kolorze ugrowym leżała bezpośrednio na powierzchni betonu,obok ugru zawierała dodatek niezidentyfikowanej bieli. W próbkach nie wykryto spoiwa organicznego ani węglanów. Warstwy były kruche. Prawdopodobnie oryginalne spoiwo uległo dezintegracji pod wpływem czynników atmosferycznych. Na powierzchni pięciu próbek znajdowały się jasnożółte warstwy przemalowań, były one dobrze związane z podłożem i niektóre z nich były błyszczące. Jako pigmentu użyto także ugru prawdopodobnie na spoiwie krzemianowym.
Ogólny ton kolorystyki elewacji był zróżnicowany i zależny od kilku czynników. Na lokalny kolor warstw malarskich miały wpływ czynniki atmosferyczne. Deszcze doprowadziły do wypłukań pigmentu, silne nasłonecznienie do wypalenia ugru naturalnego w ugier palony, dodatkowe wysolenia i przemalowania przyczyniły się do powstania efektu mżenia kolorystycznego.
Do powstania tego efektu przyczyniło się także zastosowanie różnych wypełniaczy do masy betonowej (bazalty, granity, kamienie, żwir i piasek) oraz różnych układów desek szalunkowych podkreślających poszczególne partie elewacji. Większość napraw i wtórnych wypełnień znacząco różniła się od oryginału zarówno kolorem, jak i technologią wykonania. Były one nietrwałe i źle zachowane.
Oryginalna kolorystyka elewacji była trudno rozpoznawalna z kilku powodów: zabrudzeń, uszkodzeń i ubytków, przemalowań, napraw, zniszczeń powłok malarskich okien oraz wtórnego przeszklenia wszystkich okien.
Ostatecznie ustalono, że nie jest możliwe jednoznaczne określenie jednego koloru dla całej powierzchni elewacji. Pierwotnie zastosowano farby nakładane stosunkowo cienko lub półprzejrzyście. Końcowy dobór koloru poprzedzono kilkoma próbami przeprowadzonymi na oczyszczonych powierzchniach betonowych w celu ustalenia właściwej powłoki. Podstawowym kolorem wg wzornika NCS jest kolor oznaczony numerem S 0520-Y20R lub wg wzornika KEIM-historisch kolor nr 35 H 54 (Farbreihe 35 Goldocker).
Na uprzednio przygotowanych powierzchniach elewacji przeprowadzono próby kolorystyczne, które zostały ocenione przez zespół konserwatorów, projektantów i wykonawców robót. W wyniku przeprowadzonych eksperymentów kolorystycznych zdecydowano o zastosowaniu nietypowej barwy,kolor preparatu oraz stopień rozcieńczenia ustalono indywidualnie przez aplikacje próbne.
Dla scalenia kolorystycznego zastosowano materiały firmy KEIM. Najpierw wykonano gruntowanie preparatem ze spoiwem zolowo-krzemianowym. Następnie wykonano powłokę laserunkową zolowo-krzemianową farbą laserunkową. Powłoka laserunkowa składa się z rozcieńczonej mieszanki czterech kolorów bazowych. Tak otrzymana kompozycja kolorystyczna otrzymała sygnaturę 27/9 HS.
Na ogólny odbiór kolorystyki elewacji mają wpływ nie tylko zabarwienia powierzchni betonowych, ale również kolor stolarki okiennej. W przypadku okien mamy do czynienia z dwoma różnymi materiałami budowlanymi, drewnem stanowiącym konstrukcję okien i szkłem stanowiącym wypełnienie. Kolor farby do malowania elementów drewnianych okien został ustalony już wcześniej podczas wykonywania remontu stolarki okiennej i drzwiowej części Hali Stulecia nazywanej kuluarami. Wtedy ustalono, że jest to kolor nr S 4050-Y80R zgodnie ze wzornikiem NCS.
Przeprowadzone przez zespół prof. Jana Tajchmana badania stolarki okiennej wykazały, że wykonano ją z niezwykle odpornego drewna egzotycznego (mahoń żelazowy). Zalecono wykonanie remontu wszystkich okien z dokonaniem wymiany uszkodzonych elementów ramiaków oraz odtworzeniem elementów wtórnych. Ustalono, że drewno o nazwie handlowej Iroko jest najbardziej odpowiednim materiałem nadającym się do remontu okien.
Natomiast w odniesieniu do szkła okiennego nie zachowały się żadne oryginalne fragmenty mogące służyć za wzór. Brak też było dokumentacji historycznej opisującej, jaki rodzaj i kolor szkła zastosowano pierwotnie do oszklenia okien kopuły. Jedynym śladem, jaki udało się odnaleźć, były dokumenty znajdujące się w Archiwum Państwowym we Wrocławiu zawierające skąpe zapiski z lat 1913–1914 mówiące o dostawie w maju 1913 r. dziesięciu skrzyń szkła żółto-zielonego opalizującego fakturowanego. Jest informacja o zaakceptowaniu przez Berga koloru pierwszej partii szkła fakturowego o numerze 21 z zastrzeżeniem, że akceptuje się kolor, natomiast wymagana jest struktura wzoru nr 23. Reliefowa struktura szkła miała polepszyć akustykę w obiekcie. Natomiast kolor szkła jak również jego struktura zostały tak dobrane, aby łagodziły światło słoneczne mogące oślepiać publiczność.
Z dalszych ustaleń wynikło, że szyby do szklenia okien produkowane były w Hucie Szkła w Pirnie, miejscowości położonej pod Dreznem. Podjęto próby odnalezienia oryginalnych próbników szkła produkowanego w tym czasie w hucie. Okazało się, że huta została zlikwidowana, a budynki wyburzone. W urzędzie miejskim nie zachowały się dokumenty przedsiębiorstwa, w lokalnym muzeum też brak było eksponatów związanych z hutą. Dzięki zaangażowaniu kilku osób udało się ustalić personalia i adres ostatniego dyrektora huty, który okazał się kolekcjonerem szkła użytkowego. W swoich zbiorach posiadał próbnik szkła okiennego produkowanego w hucie w latach 1913–1914, w którym znajdowała się próbka szkła oznaczona numerem 21 (załączona była fotografia próbki). Jest to rodzaj szkła wymieniony w dokumentach znajdujących się w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Jest to jedyna próbka o kolorze identycznym z kolorem pierwotnych szyb, lecz nieco innym wzorze faktury.
Na podstawie odnalezionej próbki szkła wszczęto poszukiwania szkła obecnie produkowanego i możliwie najbardziej zbliżonego do oryginału.Po dokonaniu oceny przez zespół konserwatorów przy udziale projektanta i wykonawcy kilkunastu próbek szkła okiennego zdecydowano się na zastosowanie hartowanego szkła ornamentowego w kolorze ugru.
Wszystkie prace remontowe elewacji wykonywane były bez ograniczenia normalnego użytkowania obiektu, w czasie organizowania imprez masowych wewnątrz hali oraz na terenach do niej przyległych.
Etap drugi – remont wnętrza
W styczniu 2011 r. rozpoczęto remont wnętrza budynku, który zakończono w sierpniu tego samego roku. Był to niezwykle krótki czas przeznaczony na wykonanie skomplikowanego remontu.
Celem remontu było dostosowanie budynku do wymogów, które muszą spełniać współczesne hale widowiskowo-sportowe po to, aby ten zabytkowy obiekt nadal mógł służyć w sposób pierwotnie zaplanowany. Aby w budynku mogły się odbywać imprezy masowe typu koncerty, widowiska sportowe, kongresy, spektakle artystyczne, targi i wystawy, zdecydowano się na:
– całkowitą wymianę widowni na nową, dającą możliwość maksymalnego zwiększenia liczby widzów i organizowania imprez dla 7 tys. osób na miejscach siedzących lub 10 tys. na stojąco, a okresowo (w przypadku imprez sportowych) dla 10 tys. osób na miejscach siedzących po obniżeniu podłogi ruchomej do poziomu –2,7 m;
– wybudowanie czterech zespołów szatni dla drużyn uczestniczących w turniejach sportowych oraz pomieszczenia dla trenerów i obsługi zawodników;
– zlikwidowanie wszystkich pomieszczeń biurowych i pomocniczych w kuluarach;
– powiększenie zespołów sanitarnych proporcjonalnie do przewidywanej większej liczby ludzi przebywających w budynku;
– dostosowanie części kuluarów na potrzeby Centrum Poznawczego (powstało w południowo-zachodniej części budynku);
– wymianę okiennych żaluzji metalowych na materiałowe niepalne z pełną automatyką ich otwierania i zamykania;
– wymianę posadzki w kuluarach;
– modernizację Sali Cesarskiej i jej zaplecza;
– wymianę okładzin akustycznych sali widowiskowej;
– demontaż stropu podwieszonego w hallu wejścia głównego i odsłonięcie pierwotnego kasetonowego stropu żelbetowego;
– czyszczenie wewnętrznych powierzchni betonowych metodą strumieniowania wodą w obiegu zamkniętym z dodatkiem detergentu;
– demontaż wtórnych okładzin kamiennych na ścianach sal kwadratowych przy wejściach południowym i północnym i przywrócenie ich pierwotnego wyglądu.
Ze względu na ograniczone środki finansowe nie wykonano mechanizmów podłogi ruchomej oraz trybun w poziomie –1, nie uzyskując niestety liczby 10 tys. miejsc siedzących koniecznych do organizowania międzynarodowych imprez sportowych. Niemniej obiekt technicznie jest przygotowany do zamontowania tych elementów wyposażenia.
Przeprowadzono również w budynku prace konstrukcyjne:
– wyburzenie żelbetowych trybun i posadzki sali widowiskowej wykonanych w 1996 r.,
– przegłębienie posadzki sali widowiskowej do poziomu –3,70 w celu umożliwienia wykonania podłogi ruchomej,
– prace zabezpieczające i wzmacniające konstrukcję latarni przy użycia taśm z włókien węglowych,
– żelbetową konstrukcję widowni stałej i stalowe trybuny teleskopowe,
– naprawę żelbetowych elementów konstrukcyjnych wewnątrz hali (reprofilacja),
– kanał pod posadzką kuluarów na instalacje wodno-kanalizacyjne i grzewcze.
Zdjęcie sali widowiskowej przed i po remoncie – patrz str. 13.
W budynku wykonano również całkowitą wymianę wszystkich istniejących instalacji wodno-kanalizacyjnych, elektrycznych, grzewczych, wentylacyjnych, nagłośnieniowych, alarmu pożarowego, ochrony przeciwpożarowej, informatycznych i dozorowych.
Prace w Hali Stulecia prowadzono, uwzględniając wytyczne konserwatorskiewynikające z konsultacji z autorytetami w zakresie konserwacji zabytków, czyli:
– przy stałej aranżacji wnętrza kierowano się wystrojem z 1913 r. jako wzorcowym;
– filary arkad nie zostały przesłonięte stałymi elementami trybun, zaprojektowano w to miejsce mobilne (składane) trybuny w formie dwupoziomowych trybun demontowalnych (typ LD), jako elementy czasowej aranżacji na międzynarodowe imprezy sportowe;
– ze względu na akustykę zastosowano na filarach arkad w miejsce supremy (heraklitu) okładzinę wykonaną w nowoczesnej technologii;
– wentylatory w filarach arkad wymieniono na wydajniejsze;
– azbestowe kanały wentylacyjne na wysokości głównego pierścienia rozciąganego wymieniono na zgodne z obecnymi przepisami, dopuszczono wymianę kanałów zewnętrznych na dysze dalekiego zasięgu przy zastosowaniu nowoczesnych materiałów o wysokich parametrach, pod warunkiem dostosowania kolorystyki zbliżonej do koloru betonu;
– zachowano wszystkie zabytkowe klatki schodowe wraz z poręczami;
– przy wejściu głównym zdemontowano strop podwieszany;
– zdemontowano okładziny kamienne sal kwadratowych, odsłaniając naturalną powierzchnię ścian żelbetowych;
– poza balkonami wykonanymi w 1913 r. dopuszczono całkowite wyburzenie istniejących trybun wraz z podbudową do poziomu posadzki;
– na nowych trybunach zamontowano nawiązujące do materiałów pierwotnych fotele sklejkowe oraz elementy wystroju wnętrza;
– instalacje elektryczne w kuluarach poprowadzono pod stropem w zabudowie przyległej do osi wzdłużnej kuluarów;
– w Sali Cesarskiej zaakceptowano nawiewy i wyloty wentylacyjne wykonane w ścianie zewnętrznej;
– centrale wentylacyjne i kanały wentylacji mechanicznej poprowadzono w przestrzeniach międzystropowych lub zlokalizowano pod trybunami;
– elementy dźwiękowego systemu ostrzegawczego są widoczne w sposób możliwie niekolidujący z aranżacją budynku.
W wydzielonej części kuluarów uruchomiono Centrum Poznawcze wyposażone w najnowocześniejsze techniki audiowizualne, znalazła tam miejsce multimedialna wystawa przedstawiająca historię Hali Stulecia i terenów do niej przyległych.
Podsumowanie
Podstawowym założeniem podczas remontu było zachowanie autentyczności użytych pierwotnie materiałów budowlanych przez zastosowanie technologii naprawczych utrzymujących zabytkowy charakter obiektu. Z najwyższą starannością uwzględniane były zalecenia konserwatorskie i uwarunkowania historyczne.
Uczestnicy przeprowadzonej we Wrocławiu w 2009 r. międzynarodowej konferencji „Beton – wyzwania konserwacji” z uznaniem odnieśli się do prac remontowych prowadzonych przy elewacji Hali Stulecia. 21 czerwca 2012 r. obiekt uzyskał Specjalną Nagrodę w Konkursie na najlepszą realizację architektoniczną „Piękny Wrocław 2011”. Autorzy pragną zaznaczyć, że osiągnięty efekt remontu był możliwy dzięki wielostronnej współpracy i zaangażowaniu wielkiej grupy ludzi różnych profesji, którą skutecznie potrafiła zorganizować Hana Červinkova – prezes zarządu Wrocławskiego Przedsiębiorstwa Hala Ludowa w latach 2006–2011.
mgr inż. Maciej Czarniecki
Targpiast Sp. z o.o.
mgr inż. Daniel Czerek
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa Sp. z o.o.
zdjęcia: Marcin Goleń i Renato Dżugaj
Generalnym wykonawcą robót była austriacka firma Alpine Bau GmbH realizująca prace przez polskich podwykonawców: Polskie Mosty Sp. z o.o. – elewacje, PRB „Agad” – stolarka okienna i „Profil 77” (dawniej Link) Sp. z o.o. – pokrycia dachów. Procesem inwestycyjnym kierował mgr inż. Daniel Czerek.
Przy Wrocławskim Przedsiębiorstwie Hala Ludowa Sp. z o.o. powołano Zespół Historyczno-
-Konserwatorski, którego zadaniem było doradzanie i czuwanie nad remontem Hali Stulecia i innych obiektów zlokalizowanych w tym rejonie.
Prace zespołu nadzorującego realizację remontu koordynował mgr inż. Maciej Czarniecki, rzeczoznawca budowlany, natomiast całym procesem inwestycyjnym kierował mgr inż. Daniel Czerek z Wrocławskiego Przedsiębiorstwa Hala Ludowa Sp. z o.o.
Katowickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego BUDUS SA wykonało remont wnętrza.
