Odpowiada Łukasz Smaga – radca prawny.
Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie następującej sprawy. Zgodnie z Prawem budowlanym dziennik budowy prowadzi i za niego odpowiada kierownik budowy. Czy inspektor nadzoru inwestorskiego może za odpowiednim pokwitowaniem otrzymać kopie zapisów dziennika budowy i mieć je w swoich aktach budowy? Czy w ogóle jest to możliwe – a jeśli tak – to czy w trakcie budowy czy dopiero po jej zakończeniu?
Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) – dalej: Pb, dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót i jest wydawany odpłatnie przez właściwy organ.
Z przepisów ustawy wynika, że wpisów do dziennika budowy mogą dokonywać: projektant (art. 21 Pb), kierownik budowy (art. 22 i 23 Pb), inspektor nadzoru inwestorskiego (art. 26 Pb). Rozwinięcie tych regulacji zawarte zostało w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz.U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953 z późn. zm.). Stosownie do treści § 9 ust. 1 rozporządzenia do dokonywania wpisów w dzienniku budowy upoważnieni są: 1) inwestor, 2) inspektor nadzoru inwestorskiego, 3) projektant, 4) kierownik budowy, 5) kierownik robót budowlanych, 6) osoby wykonujące czynności geodezyjne na terenie budowy, 7) pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie – w ramach dokonywanych czynności kontrolnych.
Zgodnie treścią § 11 rozporządzenia dziennik budowy powinien znajdować się na stałe na terenie budowy i być przechowywany w sposób zapobiegający uszkodzeniu, kradzieży lub zniszczeniu, a za właściwe prowadzenie dziennika budowy, jego stan oraz prawidłowe przechowywanie na terenie budowy jest odpowiedzialny kierownik budowy. Kierownik budowy ma w taki sposób zorganizować teren budowy, aby mógł być na tym terenie przechowywany w sposób bezpieczny dziennik budowy, ponosząc za to odpowiedzialność. Uchybienie tym obowiązkom wiąże się niewątpliwie z odpowiedzialnością zawodową, a także może prowadzić do powstania odpowiedzialności cywilno-prawnej, jeżeli naruszenie tych obowiązków spowoduje powstanie szkody, nie mówiąc już o skutkach administracyjno-prawnych w punktu widzenia dopuszczenia obiektu budowlanego do użytkowania.
Obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego związane z procesem budowlanym oraz definiujące jego rolę w tym procesie zostały wymienione w art. 25 Pb. Zgodnie z tym przepisem do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy: 1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej; 2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie; 3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych
i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania; 4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy. Z kolei stosownie do treści art. 26 Pb inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo: 1) wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, oraz przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych; 2) żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.
Inspektor nadzoru inwestorskiego jest jednym z uczestników procesu budowlanego obok inwestora, projektanta i kierownika budowy. Na etapie wykonywania robót budowlanych jego aktywność może ustępować jedynie aktywności kierownika budowy. Jednocześnie zakres obowiązków ustawowych inspektora nadzoru inwestorskiego wskazuje jednoznacznie na to, że powinien on mieć stały dostęp do dziennika budowy w celu umożliwienia mu dokonywania stosownych wpisów. Co więcej, sprawowanie przez inspektora kontroli zgodności realizacji budowy z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej nie polega wyłącznie na naocznym sprawdzaniu wykonywanych prac, lecz również na analizowaniu dokonywanych przez kierownika budowy wpisów do dziennika budowy i ustosunkowywaniu się do ich treści. Nie ma żadnych przeszkód, aby inspektor nadzoru inwestorskiego otrzymywał kopie dziennika budowy bądź samodzielnie wykonywał fotokopie tego dokumentu urzędowego i to na bieżąco po dokonywaniu w nim poszczególnych wpisów. Może się to odbywać za pokwitowaniem bądź bez niego, gdyż kopia dokumentu urzędowego i tak nie nabywa waloru urzędowego i jako taka nie może zastępować oryginalnego dziennika budowy. Inspektor nadzoru inwestorskiego nie musi czekać na zakończenie robót budowlanych, aby nabyć uprawnienie do uzyskania kopii dziennika budowy. Takie uprawnienie przysługuje inspektorowi w trakcie wykonywania robót i nie ma racjonalnego uzasadnienia dla odmowy umożliwienia mu uzyskania kopii dziennika. Uprawnienie to nie pozostaje też w sprzeczności z obowiązkami ciążącymi na kierowniku budowy, ponieważ nie pozbawia go kontroli nad oryginalnym egzemplarzem.
